Έφυγε η μοντέζ Φανή Ζιώζια, η αριστερή με την άσπρη τούφα στα μαλλιά!(ΑΦΙΕΡΩΜΑ)(23/07/13)

Η Φανή Ζιώζια έζησε μέσα στον ελληνικό κινηματογράφο από τα σπουδαστικά της χρόνια μέχρι χθες. Η λευκή της τούφα, η δουλειά της και η φωτεινή της προσωπικότητα θα μας μείνουν αξέχαστα.

αποχαιρετισμός:Στις 3 το μεσημέρι σήμερα, Τρίτη 23 Ιουλίου,

Εφυγε χθες, Κυριακή, η Φανή Ζιώζια, θύμα του καρκίνου, εγκαταλείποντας όχι μόνο τους δικούς της ανθρώπους, αλλά και το ελληνικό σινεμά στο οποίο άφησε τη σφραγίδα της. Γεννημένη στα Τρίκαλα το 1956, σπούδασε Οικονομικά στην ΑΣΟΕΕ και κινηματογράφο στη Σχολή Σταυράκου. Κι εκεί βρήκε το κάλεσμά της.

Ως μοντέζ, υπέγραψε τις ταινίες μιας πλειάδας Ελλήνων σκηνοθετών, με διαφορετική δημιουργική γραφή, από τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, τον Νίκο Κούνδουρο, τον Μιχάλη Κακογιάννη, τη Φρίντα Λιάππα και τον Παντελή Βούλγαρη, μέχρι τον Νίκο Τριανταφυλλίδη, τον Δημήτρη Ινδαρέ, τον Περικλή Χούρσογλου, τη Μαρίνα Δανέζη και τον Λευτέρη Ξανθόπουλο, ανάμεσα σε άλλους.

 Οι τελευταίες, μάλιστα, κινηματογραφικές δουλειές της, «Το Ονειρο του Μουσταφά» του Αγγελου Αμπάζογλου και το «Encardia» του Αγγελου Κοβότσου βραβεύτηκαν στα Φεστιβάλ Βερολίνου και Θεσσαλονίκης αντίστοιχα.

Εκτός από την ιδιότητά της ως μοντέζ, η Φανή Ζιώζια ασχολήθηκε και πιο σφαιρικά με το ελληνικό σινεμά, αλλά και με τους ανθρώπους που ζουν δίπλα μας και προσπαθούν να επιβιώσουν. Ηταν η Υπεύθυνη Παραγωγής του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, επέστρεψε στη Σχολή Σταυράκου ως καθηγήτρια, αλλά ήταν και η υπεύθυνη σύνταξης του φεμινιστικού περιοδικού «Σκούπα», ήδη από τη δεκαετία του ’80. Ταυτόχρονα, ως εθελόντρια, έδινε δωρεάν μαθήματα ελληνικών σε μετανάστες, στην Αγορά της Κυψέλης. Σε κάθε τομέα της δράσης της, η απουσία της θα έντονα αισθητή.

Εις μνήμην Φανής Ζιώζια 

Τη μισή μέρα χθες την πέρασα στον Άγιο Σάββα, συμπαραστεκόμενος σε ένα πολύ φιλικό μου πρόσωπο που διαγνώστηκε με καρκίνο. Όση ώρα μιλούσε μέσα με τον γιατρό, προτού μπω κι εγώ για να ακούσω τις θλιβερές λεπτομέρειες, έκανα μια μεγάλη βόλτα σε ολόκληρο το νοσοκομείο.   Σκεφτόμουν πως άντε τώρα νά'σαι χριστιανός και νά'χεις εμπιστοσύνη στον Άγιο Σάββα. Ενώ τον Άγιο Κυπριανό, που λέει ο λόγος, του έδωσαν εργολαβία τους εξορκισμούς, τα μάγια κι όλες τις συναφείς μπούρδες και τη βγάζουν μια χαρά κι αυτός κι οι πιστοί του. Τούτον εδώ όμως, για τον Σάββα λέω, πως να τον πάρεις με καλό μάτι, που ο ''Οίκος'' του αντιστοιχεί συχνά σε προθάλαμο για τον Παράδεισο;    Κοιτούσα ανθρώπους στα μάτια κι έβλεπα τον πόνο τους.

 Μία γυναίκα μιλούσε στο κινητό της εκνευρισμένη προφανώς με κάποια υπηρεσία του νοσοκομείου: ''Δυο φορές μου αφαιρέσατε τον καρκίνο'' φώναζε ''την τρίτη θα μου τον βγάλετε εσείς οι ίδιοι''. Με έναν άλλο νεαρό, γύρω στα 25, με βουλωμένο μάτι, πιάσαμε την κουβέντα και μού'πε πως του αφαίρεσαν όγκο μέσα από τον βολβό του ματιού του. Ανατρίχιασα σύγκορμος!   Θυμήθηκα εκείνους τους στίχους του Νίκου Κωνσταντάρα από το συγκλονιστικό μοιρολόι της Μαρίζας Κωχ, γραμμένο για τη Φλέρυ Νταντωνάκη την ίδια νύχτα που έσβησε στου Μεταξά στον Πειραιά: ''Στο νοσοκομείο οι αισιόδοξοι αισθάνονται καλά/ χαμογελούν αδύναμα σαν πράκτορες/ κίτρινα και μπλε ξυρισμένα κεφάλια...'' κλπ. 

Επίσης θυμήθηκα τον ζωγράφο τον Δημήτρη Λαλέτα που τον είχα πετύχει σε μία πρόβα της Πλάτωνος, κίτρινο σαν το λεμόνι, μ' αυτό τον διάολο να του κατατρώει τα σωθικά κι εμείς να μην έχουμε ιδέα τότε.   Είδα και πολλές σελίδες από γραφικά εκκλησιαστικά έντυπα αφημένες σε τραπέζια στην αναμονή για τα ιατρεία. Αναγνώρισα την τάση του μελλοθάνατου να ελκύεται από την ελπίδα που του παρέχει η θρησκεία του. Εκεί θυμήθηκα και τη συχωρεμένη τη Λουκία Ρικάκη που την ημέρα της κηδείας της ο σύντροφος της διάβασε μια επιστολή της: ''Να διαβάζετε τους Πατέρες της Εκκλησίας'' έλεγε μεταξύ άλλων η Λουκία, ούσα στο τελευταίο στάδιο αυτής της γαμημένης αήττητης ασθένειας.   Πόσο πια εξοικειωμένοι με το θάνατο να είναι οι γιατροί εκεί μέσα; Που βρίσκουν το σθένος να πουν σε έναν συνάνθρωπο τους για το πόσος χρόνος ζωής του απομένει; Κι όταν του το λένε δακρύζουν ποτέ άραγε ή σκέφτονται την ώρα που θα σχολάσουν;  

 Γύρισα σπίτι και για πολλές ώρες αισθανόμουν σα να είχα μπει εκατό μέτρα κάτω απ' τη γη. Ακύρωσα όλες τις δουλειές μου, δεν είχα κέφι να δω και να μιλήσω με κανέναν. Αυτή την ώρα που γράφω έχουν πεταχτεί σπιθουράκια στα χείλια μου, όπως καμιά φορά συμβαίνει μετά από μεγάλη στενοχώρια. 

  Κι εκεί που άρχισα να συνέρχομαι, χτυπάει το τηλέφωνο. Ο καλός μου φίλος, ο σκηνοθέτης Λευτέρης Ξανθόπουλος, με ενημέρωσε πως χάσαμε τη Φανή Ζιώζια, 57 ετών μόλις, από καρκίνο κι αυτήν. Κηδεύεται σήμερα το μεσημέρι από το νεκροταφείο Ζωγράφου. Δεν ξέρω αν θα τα καταφέρω να πάω, κατά βάθος και θέλω και δε θέλω να παραστώ σε κάτι τόσο δυσάρεστο. 

Η Φανή η ''Ρηγίτισσα'', όπως την έλεγαν οι παλιοί αριστεροί σύντροφοι της, δεν ήταν φίλη μου, ούτε είχαμε συνεργαστεί ποτέ στον κινηματογράφο

. Τη συναντούσα τακτικά όμως πότε στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και στα φεστιβάλ και πότε στα διάφορα ''ακτιβιστικά'' μας.   Διότι η Φανή Ζιώζια εκτός από μία εξαιρετική μοντέζ του σύγχρονου ελληνικού σινεμά (είχε μοντάρει ταινίες των Δημήτρη Ινδαρέ, Λευτέρη Ξανθόπουλου, Νίκου Τριανταφυλλίδη, Παντελή Παγουλάτου, Άγγελου Κοβότσου και πολλών - πολλών άλλων σκηνοθετών), παρέδιδε μαθήματα ελληνικών σε μετανάστες στην, υπό κατάληψη, Δημοτική Αγορά της Κυψέλης.   

Η Φανή με τη χαρακτηριστική άσπρη τούφα στα μαλλιά και το υψηλού επιπέδου χιούμορ της εργάστηκε πολύ και για το ελληνικό φεμινιστικό κίνημα, αναλαμβάνοντας από το 1977 έως το ΄80 τη διεύθυνση του γυναικείου περιοδικού ''Σκούπα''. Λίγα χρόνια αργότερα θα μαθήτευε δίπλα στον Κακογιάννη, τον Κούνδουρο, τον Αγγελόπουλο και τη Φρίντα Λιάππα, στον τομέα του μοντάζ πάντα. 

Κλείσαμε το τηλέφωνο με τον Ξανθόπουλο με ένα στίχο του Μίλτου Σαχτούρη. Λογικό. Η Φανή είχε μοντάρει κάποτε τον κινηματογραφικό ''Τρελό λαγό'' του Λευτέρη.  

 Στις 3 το μεσημέρι σήμερα, Τρίτη 23 Ιουλίου, είμαι σίγουρος πως σύσσωμος ο εγχώριος κινηματογραφικός κόσμος θα βρεθεί στο νεκροταφείο Ζωγράφου να αποχαιρετίσει τη δραστήρια και καλωσυνάτη Φανή. 

Εγώ την αποχαιρετώ από δω. Της εύχομαι καλό δρόμο και καλή αντάμωση. 

  Πηγή: www.lifo.gr

Τελευταίο αντίο στην Φανή Ζιώζια

του Ζουμπουλάκη Γιάννη

Πέθανε την Κυριακή 21 Ιουλίου η Φανή Ζιώζια, μοντέζ, της τηλεόρασης και του κινηματογράφου σε ταινίες όπως ο «Τσαλαπετεινός του Ουαϊόμινγκ» του Δ. Ινδαρέ, «Ράδιο Μόσχα», του Ν. Τριανταφυλλίδη, το Τάμα», του Α. Πάντζη, «Ονειρα γλυκά», του Π. Παγουλάτου και «Οι θεατρίνες», του Π. Πορτοκαλάκη.

Οι τελευταίες ταινίες στις οποίες δούλεψε είναι το «Το ονειρο του Mουσταφα» τουΑγγελου Αμπάζογλου και το «Encardia» του Αγγελου Κοβότσου που διακρίθηκαν στην Ελλάδα και διεθνώς.

Η Ζιώζια γεννήθηκε στα Τρίκαλα Θεσσαλίας το 1956 και σπούδασε οικονομικά στην ΑΣΟΕΕ και κινηματογράφο στη Σχολή Σταυράκου. Για το πτυχίο της πραγματοποίησε την ταινία μικρού μήκους  «Μοτέλ Αριών».

Δούλεψε επίσης ως υπεύθυνη παραγωγής στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και δίδαξε για πολλά χρόνια κινηματογράφο στη Σχολή Σταυράκου. Είχε ιδιαίτερη ευαισθησία σε κοινωνικά θέματα καθώς ήταν δραστηριοποιημένη από την δεκαετία του 1980 ως επιτροπή σύνταξης στο φεμινιστικό περιοδικό «Σκούπα» πράγμα που συνέχισε να κάνει μέχρι τις μέρες μας παραδίδοντας εθελοντικά μαθήματα ελληνικών σε μετανάστες στην Αγορά της Κυψέλης.

Η κηδεία της θα γίνει την Τρίτη 23-7-13 στις 15.00 στο νεκροταφείο Ζωγράφου.

tovima.gr

Εφυγε η Φανή Ζιώζια

Πρόωρα χάθηκε η Φανή Ζιώζια, η μοντέζ του ελληνικού σινεμά με τη χαρακτηριστική λευκή τούφα στα μαλλιά, η φεμινίστρια (βλ. το περιοδικό «Σκούπα» το '80), η κεφάτη, εκφραστική καλλιτέχνις που αγαπούσε να διηγείται ανέκδοτα και ιστορίες, η δασκάλα στη Σχολή Σταυράκου, η ευαισθητοποιημένη γυναίκα που έκανε μαθήματα ελληνικών σε μετανάστες στην Αγορά της Κυψέλης...Ηταν παντρεμένη και είχε ένα γιο 24 ετών.

Η Φανή Ζιώζια, που έφυγε από καρκίνο προχθές στα 57 της χρόνια, είχε δουλέψει με τους περισσότερους σκηνοθέτες του ελληνικού σινεμά (από τον Αγγελόπουλο μέχρι τον Βούλγαρη, και από τον Πάντζη μέχρι τον Πορτοκαλάκη και τον Κατζουράκη). Συνεργάστηκε με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και έκανε το μοντάζ σε πλήθος ταινιών μικρού μήκους, αλλά και σε ντοκιμαντέρ όπως το πρόσφατο (και βραβευμένο) «Encardia, η πέτρα που χορεύει». Η κηδεία της γίνεται σήμερα στις 3 μ.μ. στο Νεκροταφείο Ζωγράφου.

ΕΥ. Β.

enet.gr

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΦΙΛΜ  της Άννας Δαμιανίδη

Ήξερα τη Φανή Ζιώζια από χρόνια, αν την έβλεπες δεν μπορούσες να την ξεχάσεις, με τη χαρακτηριστική λευκή τούφα στα μαλλιά που την ξεχώριζε και της έδινε έναν αέρα μοναδικό. Την έβλεπα σε φεμινιστικές ομάδες, την έβλεπα σε καλλιτεχνικές παρέες, ήθελα κάθε φορά να τη γνωρίσω περισσότερο, είχε κάτι που μαγνήτιζε. Όταν τελικά τη γνώρισα αρκετά καλά, έξι χρόνια πριν, στην Αγορά της Κυψέλης, κατάλαβα ότι η γοητεία της βρισκόταν πέρα από την έλξη που ασκούσε η εμφάνιση, στο κέφι που είχε για περιγραφή του κόσμου με γλαφυρότητα και χιούμορ ασύγκριτα.

Τη χάσαμε τη Φανή ξαφνικά, αν και ξέραμε για τον καρκίνο εδώ και κάτι μήνες. Πιστεύαμε για καιρό πως θα το ξεπερνούσε, ήταν από τους ιάσιμους, πώς έγινε και ξέφυγε αυτό το ύπουλο καβούρι και την τσάκισε ολόκληρη; Μέχρι και την άνοιξη που βγήκαμε βόλτα στη Φωκίωνος και έλεγε τα αστεία της και τις ιστορίες της από τον ελληνικό κινηματογράφο; Ήταν μοντέζ, θα πρέπει το όνομά της να υπάρχει στα περισσότερα "γράμματα" των ελληνικών ταινιών, επίσης ήταν ένα είδος θησαυρού ανεκδότων και περιγραφών στιγμών και ανθρώπων από τα γυρίσματα και την καθημερινότητα των ανθρώπων και της δουλειάς του σινεμά, μια σειρά από τόμους που αν γράφονταν θα μετέφεραν πολύτιμα ντοκουμέντα, θα γίνονταν υλικό μελέτης της κινηματογραφικής ιστορίας. Ανέκδοτα και ιστορίες της άρεσε να λέει, κι αυτό το κάνουν πολλοί που έχουν την τύχη να ζουν συμμετέχοντας σε δημιουργικές διαδικασίες, αλλά εκείνη είχε έναν τρόπο τόσο χαριτωμένο και ζωντανό, τόσο γενναιόδωρο απέναντι στους ανθρώπους, τόσο γεμάτο βαθύτερη κατανόηση που δεν τον συναντάς συχνά. Αυτό το ταλέντο δεν απαθανατίζεται, δεν περνάει σε έργα, είναι μια απόλαυση που τη συναντάς κάποια στιγμή ανύποπτος, κι αν μπορείς την εκτιμάς και προσπαθείς κάπως να την αποθησαυρίσεις μέσα σου.

Ανεκτίμητη συντροφιά, αστείρευτη ενέργεια. Συνεργαστήκαμε εκεί στην Αγορά της Κυψέλης κάνοντας μαθήματα ελληνικών σε μετανάστες, πόση χαρά μας έδωσε αυτή η δουλειά, κι ανάμεσα στ’ άλλα η καλή -επιτέλους- γνωριμία μαζί της. Σκέφτομαι καμιά φορά ότι ωφεληθήκαμε πολύ περισσότερο απ' όσο ωφελήσαμε τους μετανάστες, ας το ομολογήσω εδώ μπροστά στη φριχτή είδηση του θανάτου της, υπήρξαμε τυχερές να γνωριστούμε, να βρούμε ανθρώπους που σκέφτονταν πέρα από τα αντιδραστικά στερεότυπα, που δεν εθελοτυφλούν, που βρίσκουν κάτι πρακτικό, κάτι απλό κι όχι μόνο μεγαλόστομα ανθρωπιστικό να κάνουν απέναντι στην περιρρέουσα σιωπή και αδράνεια. Ναι, υπήρξαμε τυχερές τελικά που δεν είχαμε μετακομίσει από την Κυψέλη, που ζήσαμε αυτά τα έξι χρόνια τη δυνατότητα να ξεφύγουμε από τα κουτάκια της αυτάρκειας, να μάθουμε όλ' αυτά που μάθαμε για τα ελληνικά και για τους ξένους, τέλος να γνωρίσουμε τη Φανή. Οι βραδιές που περάσαμε πίνοντας μια μπύρα μετά την ένταση και την προσπάθεια του μαθήματος, οι ιστορίες της, τα σχέδιά μας, όλ' αυτά μας ξανάκαναν στα πενήντα μας και βάλε μικρά παιδιά ξανά. Έτσι σχεδιάσαμε και κάναμε ένα ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη, τέσσερις από μας, αξέχαστο, και λέγαμε θα κάνουμε κι άλλα. Σχέδια μέχρι το τέλος.

Δεν θα ξαναπεράσω ποτέ τη Φωκίωνος Νέγρη χωρίς να περιμένω να τη δω από μια μεριά να υπόσχεται με το χαμόγελό της μια μοναδική ιστορία, αποκαλυπτική του ανθρώπινου χαρακτήρα, ένα μικρό προφορικό έργο τέχνης.

.protagon.gr