«Σόκαρε όλο τον πλανήτη η δίκη, από ναζιστές»

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Στη ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ

«Μέχρι τώρα κατηγορούσαν τους εβραιοκαπιταλιστές. Τώρα βρέθηκε και ένας εβραιομπολσεβίκος!». Ε λοιπόν, ο Σάββας Μιχαήλ ή Σαμπετάι Μάτσας (όπως είναι το πραγματικό όνομα του γνωστού μαρξιστή διανοητή και συγγραφέα, μέλους του Εργατικού Επαναστατικού Κόμματος, ακτιβιστή νυν και αεί υπέρ των πολιτικών ελευθεριών και βέβαια γιατρού αφοσιωμένου ψυχή τε και σώματι στην ουσιαστική αντιμετώπιση των μεγάλων κοινωνικών προβλημάτων) έχει ακόμα το κουράγιο να αστειεύεται με την παράλογη πολιτική περιπέτεια που έζησε.

Οπως έχει το κουράγιο να συνάγει και αισιόδοξα συμπεράσματα: «Κάτω από τη φαινομενική άπνοια υπάρχει σε όλο τον κόσμο μεγάλη ετοιμότητα έναντι των πολιτικών κινδύνων που απειλούν τις ελευθερίες. Υπήρξαν χιλιάδες άνθρωποι από όλο τον κόσμο που μου συμπαραστάθηκαν», λέει.

Την απόπειρα ποινικοποίησης του αντιφασιστικού λόγου ακολούθησε μία μεθοδευμένη επίθεση κατά του Μιχαήλ από τη «ναζιστική μπλογκόσφαιρα». Μετά 4 χρόνια, η δίκη στο Μονομελές Πλημμελειοδικείο Αθήνας κατέληξε σε απαλλακτική ετυμηγορία.

Απόπειρα

* Σας ικανοποίησε προφανώς η αθωωτική απόφαση. Το σκεπτικό της όμως;

- Συμφωνώ με την εκτίμηση που έκανε ο συνήγορός μου. Είναι θετικό ότι υπήρξε αθωωτική απόφαση, έστω κι αν η επιχειρηματολογία πάνω στην οποία βασίστηκε ήταν, όπως την αποκάλεσε και ο κ. Φυτράκης, «συντηρητική». Το θέμα ήταν, όμως, πολύ πιο σοβαρό. Από την πλευρά της Χρυσής Αυγής και όσων την κάλυψαν μέσω των κρατικών μηχανισμών επιχειρήθηκε να δημιουργηθεί ένα δεδικασμένο. Και βέβαια το πρόβλημα δεν είναι μόνον η Χρυσή Αυγή για την οποία ένας άνθρωπος σαν κι εμένα (εβραίος, τροτσκιστής και αντιφασίστας) συνδυάζει όλα τα κακά, αλλά το πώς είναι δυνατόν, πρώτη φορά από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ένας αντιφασίστας σε μία χώρα με ιστορία που παραπέμπει σε έναν επικό αγώνα κατά του φασισμού, να κάθεται στο σκαμνί από μια ανοιχτά ναζιστική οργάνωση. Αυτό σόκαρε όλο τον πλανήτη. Είχαμε εκδηλώσεις συμπαράστασης από τον Μπαλιμπάρ, τον Μπαντιού και φιλοσόφους από όλο τον κόσμο, μέχρι απλούς ανθρώπους όλων των ηλικιών: γέρους αντάρτες της Γαλλίας, παιδιά από Τυνησία, Μαρόκο, ακόμα και από το Ιράν, που δεν τους πείραξε καθόλου η εβραϊκή μου καταγωγή. Ολοι κατάλαβαν πως το θέμα τούς αφορούσε...

* Στο βιβλίο σας «Η φρίκη μιας παρωδίας» έχετε διαχωρίσει το μόρφωμα της Χρυσής Αυγής από «παραδοσιακά» ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης, όπως π.χ. το Εθνικό Μέτωπο. Πού ήταν οι χρυσαυγίτες προτού να μπουν στη Βουλή;

- Υπήρχαν από πολύ παλιά σε μία χώρα όπου κανένας συνεργάτης των ναζί δεν τιμωρήθηκε ποτέ. Οπως επισημαίνω στο βιβλίο μου με ψυχαναλυτικούς όρους, «ποτέ δεν τελέστηκε το πένθος του Εμφυλίου σε αυτή τη χώρα, ούτε από τους νικητές ούτε από τους νικημένους». Υπήρξε μόνον η αφήγηση του νικηφόρου κράτους της Δεξιάς και στη μεταπολίτευση έγινε μέρος του χυλού μιας αποκατεστημένης Εθνικής Αντίστασης. Αυτοί οι άνθρωποι λοιπόν πάντα υπήρχαν. Οι απόγονοί τους παρέμεναν ενθυλακωμένοι σε ένα ορισμένο ποσοστό μέχρι που αυτό κλιμακώθηκε λόγω της κρίσης. Αλλά, όπως είπα και στο δικαστήριο, δεν θεωρώ ότι όσοι ψήφισαν Χρυσή Αυγή είναι Γκέμπελς. Μέσα στο φοβερό του σοκ ο άλλος δημιουργεί αυτό που ονομάζουμε «υπάρξεις χωρίς όρους ύπαρξης». Γι' αυτό παρατηρούμε μία διπλή ριζοσπαστικοποίηση και προς τα δεξιά και προς τα αριστερά. Μια πρώτη έκφρασή της είναι ό,τι είδαμε στις περσινές εκλογές. Από τη μία ο ΣΥΡΙΖΑ να μετατρέπεται από μικρό κόμμα της Αριστεράς σε αντιπολίτευση και μια περιθωριακή ομάδα που βρισκόταν πάντα μέσα στους μηχανισμούς του βαθέος κράτους να εκτινάσσεται.

* Η Αριστερά κατόρθωσε να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, συμπεριλαμβανομένης και της ανόδου της Χρυσής Αυγής;

- Οχι. Στην αρχή υποτίμησε το θέμα. Η κατάσταση δεν αντιμετωπίστηκε όπως θα έπρεπε. Εμείς είχαμε προτείνει ενάντια στην εμπροσθοφυλακή των καταπιεστών τη δημιουργία ενός ενιαίου μετώπου των «από κάτω», των καταπιεσμένων και των θυμάτων αυτής της κρίσης -είναι αυτονόητο ότι συμπεριλαμβάνονται και τα κόμματα της Αριστεράς και οι λαϊκές συλλογικότητες, αλλά βεβαίως εξαιρούνται όσοι βούλιαξαν τη χωρα, έθρεψαν το αβγό του φιδιού κι εμφανίζονται τώρα ως αντιφασίστες. Σε ένα τοπίο διάλυσης του κοινωνικού ιστού, κατεδάφισης της Παιδείας και της Υγείας (στην οποία τώρα έβαλαν έναν χασάπη σαν τον Αδωνι Γεωργιάδη να αποτελειώσει το έργο), οι δομές της λαϊκής αυτοοργάνωσης μπορούν να λειτουργήσουν ως σημεία διεκδίκησης, άμυνας και προπαντός συλλογικότητας απέναντι στην εξατομίκευση που ευνοεί η κρίση.

Το μη χείρον

* Πολλοί ψηφοφόροι παραμένουν όμως αμφίθυμοι.

- Γενικώς στην Ελλάδα βλέπουμε ένα τρίτο να στηρίζει ακόμα το δικομματικό τεράτωμα που μας κυβερνάει, όχι επειδή το αγαπάει -δεν πιστεύω ότι υπάρχουν πια φανατικοί ΠΑΣΟΚοι ή δεξιοί σαμαρικοί-, αλλά επειδή κυρίως λόγω της προπαγάνδας το θεωρεί το μικρότερο κακό. Βλέπουν και τους άλλους να ταλαντεύονται και δεν εννοώ μόνον την όλο και εμφανέστερη θεσμοποίηση και μετατόπιση μιας πλευράς της Αριστεράς προς τα δεξιά, αλλά αυτή καθαυτή την ταλάντευση. Σε συνθήκες αστάθειας, όπως οι σημερινές, το να μην έχεις μία σταθερή ρότα λειτουργεί επιβαρυντικά. Και το γεγονός ότι στις δημοσκοπήσεις πότε φαίνεται να προηγείται η Ν.Δ. και πότε ο ΣΥΡΙΖΑ αντιπροσωπεύει μία παραπέρα έκφραση της συστημικής κρίσης του πολιτικού συστήματος.

* Θα πεθάνουμε ή θα βάλουμε την επανάσταση στο νόημά της, έγραφε ο Καρούζος. Εσείς δεν έχετε βάλει ποτέ ερωτηματικό στο τέλος αυτής της υπόσχεσης;

- Ποτέ. Οχι από μία τυφλή θρησκευτικού τύπου μονομανία. Ισα ίσα, διακατέχομαι από μία σοφή ελπίδα που βασίζεται στην ανάγνωση της συγκεκριμένης κατάστασης. Ο τελευταίος στίχος που έγραψε ο Καρούζος πριν πεθάνει, μιλά για τη φωτιά που ανεβαίνει σε όλο τον κόσμο «εξαρπάζοντας ιαματικά» τον πλανήτη, έτσι ώστε, για να επικαλεστώ και τον άλλο ποιητή, τον Εμπειρίκο, η σκληρά χειμαζόμενη ανθρωπότητα επιτέλους να πάει στην «Οκτάνα» της.

enet.gr