Οι διαγραφές φοιτητών μας αφορούν όλους!

του Παναγιώτη Σωτήρη*

Αφορούν το εάν και κατά πόσο τα πανεπιστήμια θα συνεχίσουν να είναι ζωντανοί χώροι, χώροι που γεννούν κινήματα και αντιστάσεις, που παράγουν ριζοσπαστισμό και διεκδικητισμό, που λειτουργούν σαν εργαστήρια πολιτικής και ιδεολογικής αναζήτησης. Αυτό είναι το διακύβευμα. Και μας αφορά όλους! 

Το μεγαλύτερο λάθος που μπορεί να κάνει κάποιος σχετικά με τη διαγραφή των «αιωνίων φοιτητών» είναι να θεωρήσει ότι όντως κατά βάση αφορά φοιτητές που μπήκαν στα πανεπιστήμια πριν από πολλά χρόνια και για τον έναν ή τον άλλο λόγο δεν μπόρεσαν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους.

Η ρύθμιση αφορά πρωτίστως όσους φοιτητές σήμερα βρίσκονται μέσα στα κανονικά εξάμηνα. Αυτοί κυρίως θα πληγούν εάν εφαρμοστεί η πρόβλεψη για αυτοδίκαιη διαγραφή όλων των φοιτητών που έχουν εγγραφεί πριν το 2002 και δεν έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές του. Ακόμη περισσότερο, αφορά τον ίδιο τον τρόπο που το Πανεπιστήμιο και τα κινήματά του συμμετέχουν στις συνολικότερες κοινωνικές διεργασίες.

Προφανώς και δεν υποτιμώ το τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα που θα δημιουργήσει η βίαιη έξωση από τα πανεπιστήμια αρκετών χιλιάδων ενεργών στην πραγματικότητα φοιτητών, που πάλευαν σε αντίξοες συνθήκες τα τελευταία χρόνια να πάρουν πτυχίο, έχοντας καθυστερήσει τις σπουδές τους συνήθως για αντικειμενικούς κοινωνικούς λόγους (εργασία, οικογενειακά βάρη, αδυναμία παραμονής μακριά από την οικογενειακή εστία). Και συμφωνώ με όσους έχουν τονίσει και ορθά ότι ο όλος θόρυβος γίνεται για φοιτητές που δεν κάνουν χρήση των παροχών (συγγράμματα, σίτιση, στέγαση) πέραν της συμμετοχής στις εξετάσεις. 

Όμως, από τη δεκαετία του 1970 που ξεκίνησε η σχετική συζήτηση, στο στόχαστρο δεν ήταν και δεν είναι αυτός που είχε καθυστερήσει το πτυχίο του για 10 χρόνια. Ο στόχος ήταν πάντα ο φοιτητής που αντί να διαβάζει τα μαθήματά του καθυστερεί επειδή ασχολείται με «άλλα», ο φοιτητής που έφτασε στο πτυχίο αλλά αντί να κάνει επαναλήψεις στην ύλη, κάνει καταλήψεις ή πηγαίνει σε συνελεύσεις, οργανώνει κινήματα, ή απλώς ο φοιτητής που θεωρεί ότι η «φοιτητική ζωή» δεν περιλαμβάνει μόνο διάβασμα και εξετάσεις. 

Ο «αιώνιος» φοιτητής ήταν πάντα για τους εκπροσώπους του ακαδημαϊκού μανδαρινισμού (από τους καθηγητές – χειροκροτητές του Παπαδόπουλου μέχρι τους υπογράφοντες υπέρ των ρυθμίσεων της Γιαννάκου ή της Διαμαντοπούλου) η κυνική μετονομασία του αγωνιστή φοιτητή.

Στην Ελλάδα, με δεδομένη την πολύ μεγάλη πολιτική βαρύτητα ιδίως του μεταπολιτευτικού φοιτητικού κινήματος, η βίαιη επιστροφή των φοιτητών στα αμφιθέατρα και τις εξετάσεις αποτέλεσε έναν στρατηγικό στόχο των κυρίαρχων δυνάμεων. Αυτό ήταν το νόημα των διαφόρων αλλαγών στην εξεταστική διαδικασία από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 και μετά, αυτό ήταν ένα από τα κίνητρα της μεγάλης πίεσης για εξεταστική αυστηρότητα, για διόγκωση της ύλης και για εντατικοποίηση των ρυθμών σπουδών.

Σήμερα, η πλήρης εφαρμογή του συστήματος των διαγραφών, που πρακτικά θα σημαίνει οι φοιτητές που μπήκαν στα πανεπιστήμια από το 2011 και μετά θα έχουν μόνο 6 χρόνια για τις τετραετείς, 7 για τις πενταετείς και 8 για τις Ιατρικές, για να τελειώσουν τις σπουδές, θα σημαίνει ότι η δαμόκλειος σπάθη της απώλειας της φοιτητικής ιδιότητας θα επικρέμαται πάω από κάθε παρατεταμένη φοιτητική κινητοποίηση αλλά και από κάθε επιλογή πολιτικής στράτευσης, αναζήτησης κ.λπ. Το αποτέλεσμα – και πλευρές του τις βλέπουμε ήδη – θα είναι ένα φοιτητικό σώμα αγχωμένο, πιεσμένο που απλώς θα επιδιώκει να ολοκληρώσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα και με το μικρότερο κόστος τις σπουδές του. 

Οι επιπτώσεις μιας επιχείρησης πειθάρχησης του φοιτητικού σώματος δεν αφορούν απλώς τους ίδιους τους φοιτητές. Στην πραγματικότητα μας αφορούν όλους. Αφορούν το εάν και κατά πόσο τα πανεπιστήμια θα συνεχίσουν να είναι ζωντανοί χώροι, χώροι που γεννούν κινήματα και αντιστάσεις, που παράγουν ριζοσπαστισμό και διεκδικητισμό, που λειτουργούν σαν εργαστήρια πολιτικής και ιδεολογικής αναζήτησης. Αυτό είναι το διακύβευμα. Και μας αφορά όλους! 

* Ο Παναγιώτης Σωτήρης είναι Μέλος της ΕΓ της ΠΟΣΔΕΠ

πηγή: alfavita.gr