Κατά την αναχώρηση για τις φετινές διακοπές, ένιωθα τη βαλίτσα μου λίγο πιο βαριά από τις άλλες χρονιές. Η αιτία δεν ήταν η παλαιομοδίτικη σκακιέρα μου, αλλά ένα βιβλίο που είχε πέσει στα χέρια μου τελευταία: το ογκώδες σύγγραμμα του Τάκη Μαστρογιαννόπουλου «Η Άνοδος και η Πτώση των Εργατικών Διεθνών. Κύκλος 1ος: Από τους Προδρόμους στην 1η Διεθνή» (εκδ. Τόπος, 2013 645 σελίδες ). Και η αλήθεια είναι ότι δεν μετάνιωσα για το πρόσθετο αυτό βάρος.
Το να παρουσιάσει κανείς το βιβλίο του Μαστρογιαννόπουλου σε ένα σύντομο σημείωμα σημαίνει αναπόφευκτα να το αδικήσει. Πρόκειται εμφανώς για ένα έργο ζωής, προϊόν ενδελεχούς έρευνας και βασισμένο σε εκατοντάδες πηγές, που κόστισε χρόνια εργασίας στον συγγραφέα του.
Ο Μαστρογιαννόπουλος μας μεταφέρει στις απαρχές του κομμουνιστικού κινήματος, την εποχή της δράσης των Μαρξ και Ένγκελς, όταν δημιουργούνταν τα πρώτα εργατικά κόμματα και η πρώτη παγκόσμια εργατική οργάνωση, η Διεθνής Ένωση των Εργατών ή Πρώτη Διεθνής. Ωστόσο, το βιβλίο δεν ασχολείται μόνο ή κυρίως με την ιστορία της ίδιας της Διεθνούς και το έργο των Μαρξ και Ένγκελς. Αν και τα ζητήματα αυτά έχουν κεντρική θέση, πρόκειται πολύ περισσότερο για μια ιστορία των κοινωνικών, πολιτικών και ιδεολογικών αγώνων της περιόδου, από τους οποίους ξεπήδησε και διαμορφώθηκε η επαναστατική πρωτοπορία. Το χαρτιστικό κίνημα στην Αγγλία, η Ευρωπαϊκή Επανάσταση του 1848, η αποσύνθεση του χεγκελιανισμού στη Γερμανία, η εμφάνιση των ουτοπικών σοσιαλιστών, προετοιμάζουν το έδαφος για την ανεξάρτητη εμφάνιση του εργατικού κινήματος και την ίδρυση της Πρώτης Διεθνούς το 1864. Και αυτή δίνει νέα ώθηση για να εξαπλωθεί το κίνημα σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία, με αποκορύφωμα την Κομμούνα του Παρισιού το 1871, όταν η εργατική τάξη κατακτά για πρώτη φορά την εξουσία.
Η ήττα της Κομμούνας και ο αφηνιασμός της αντίδρασης που ακολουθεί θα οδηγήσουν στη διάλυση της Διεθνούς το 1876. Ωστόσο, όπως θα πει ο Μαρξ, «Αντί να πεθάνει, η Διεθνής πέρασε μόνο από την πρώτη περίοδο της επώασής της σε μια ανώτερη… Στην πορεία της προοδευτικής ανάπτυξής της, θα χρειαστεί ακόμη να περάσει από πολλές αλλαγές, ώσπου να μπορέσει να γραφτεί το τελευταίο κεφάλαιο της ιστορίας της» (σελ. 645).
Στον πρόλογό του, ο Μαστρογιαννόπουλος τονίζει τις στενές αναλογίες εκείνης της εποχής με την εποχή μας. Αυτό, νομίζουμε, είναι ένα στοιχείο που καθιστά ιδιαίτερα επίκαιρη τη μελέτη του.
Η γλαφυρή αφήγηση, η αναλυτική προσέγγιση, τα ενδιαφέροντα περιστατικά που παρατίθενται, εγγυώνται ότι το βιβλίο θα διαβαστεί με ενδιαφέρον και από ένα γενικό κοινό. Θα είναι, νομίζουμε, προσιτό και σε νέα παιδιά, που συχνά σήμερα έχουν μικρή ιστορική γνώση. Είναι και αυτός ένας λόγος που χρειάζονται τέτοιες ευσυνείδητες και παραγωγικές μελέτες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ευχαριστούμε, για το σχόλιό σας!
Για οποιοδήποτε θέμα, επικοινωνήστε
με το mail του OPENwind NETwork
(openwind13@gmail.com)