Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου 2013

Κώστας Δουζίνας: Λείπει η πολιτική βούληση για τη δίωξη του φασισμού

Συνέντευξη του πανεπιστημιακού στην «Εποχή» και την Ιωάννα Δρόσου

Συζητάμε με τον καθηγητή φιλοσοφίας του Δικαίου για τις φασιστικές επιθέσεις, το πολιτικό σύστημα, το αντιφασιστικό μέτωπο. «Ανιστόρητη και ηθικά βλακώδη» χαρακτηρίζει τη «θεωρία των δύο άκρων» ο Κ. Δουζίνας και καταλήγει «Η θεωρία των δύο άκρων, λοιπόν, δείχνει την ηθική έκπτωση, τον τεράστιο κυνισμό ενός συστήματος εξουσίας, που έχει περάσει πια το όριο της φυσικής του ζωής και βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού, αν δεν έχει ήδη πεθάνει και επιβιώνει ως ζόμπι». 


___________________

Ο λόγος, όπως φαίνεται από τις μέχρι τώρα καταθέσεις, που στοχοποιήθηκε ο Π. Φύσσας ήταν η μουσική του. Τι συμβολίζει αυτό;
Killah P(ast), όπως ήταν το καλλιτεχνικό όνομα του Π. Φύσσα. Εκτελεστής του παρελθόντος, για να χτίσει το μέλλον θα πρόσθετα. Μου θύμισε το περίφημο δοκίμιο του Βάλτερ Μπένγιαμιν, με τον άγγελο της ιστορίας του Klee. Είναι λοιπόν ο Φυσσας, ο Angelus Novus που όπως βλέπει προς τα πίσω μια σειρά από συντρίμμια του παρελθόντος, ήττες, θανάτους, εξορίες, πιάνονται τα φτερά του σ’ ένα ανεμοστρόβιλο που φυσάει από τον παράδεισο. Η βια του ανέμου δεν αφήνει τα φτερά του αγγέλου να κλείσουν και έτσι σπρώχνεται προς στο μέλλον. «Αποκαλούμε αυτόν τον ανεμοστρόβιλο πρόοδο», καταλήγει διφορούμενα ο Μπενγιαμιν. Ας αποκαλέσουμε τον Παύλο, Άγγελο Μάρτυρα, με τη διπλή έννοια της μαρτυρίας και της θυσίας. Η θυσία του ας μαρτυρήσει την επερχόμενη (ανά)σταση. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, η δολοφονία του Παύλου συμβολίζει το θάνατο της τέχνης. Έρχεται να συνδεθεί με τη συνεχή επίθεση στο χώρο του πολιτισμού: το «μαύρο» στην ΕΡΤ, τα θέατρα που κλείνουν, το σφράγισμα του «Εμπρός», τη μουσική παιδεία που χάνεται από τα σχολεία στο όνομα της αγοράς. Η εξουσία και οι ιμπρεσάριοι του πολιτισμού κόπτονται μόνο για το πρωτογενές πλεόνασμα, όχι για το έλλειμμα πολιτισμού και παιδείας που καταδικάζει την Ελλάδα σε συλλογική καταστροφή πολύ πιο μακρόχρονη από τα μεσοπρόθεσμα.



Χιλιάδες κόσμου διαδήλωσαν ενάντια στο φασισμό, την περασμένη Τετάρτη με αφορμή τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα. Γιατί τώρα; Από τη στιγμή που δεν ήταν η πρώτη επίθεση, ούτε καν δολοφονία ακροδεξιών. 
Η δολοφονία του Παύλου Φύσσα ξύπνησε την ιστορική μνήμη του ελληνικού λαού. Η 4η Αυγούστου, ο Εμφύλιος, το «ανώμαλο ’50», η δολοφονία Λαμπράκη… ήρθαν στο μυαλό όλων. Το ενδιαφέρον, όμως, ερώτημα είναι γιατί δεν υπήρξε ανάλογη αντίδραση όταν χτυπούσαν τους μετανάστες, τους μικροπωλητές, όταν εξευτέλιζαν τις οροθετικές. Μια πρώτη απάντηση είναι ότι τα ΜΜΕ δεν πρόβαλαν ιδιαίτερα αυτά τα περιστατικά ούτε οι πολιτικοί πήραν δημόσια θέση, ώστε να καλέσουν σε ένα αντιφασιστικό μέτωπο. Και σε αυτό ευθυνόμαστε όλοι, ακόμα και η Αριστερά. Το να μετράς τη ζωή του Έλληνα ως πιο σημαντική από τη ζωή ενός μετανάστη είναι σαν να υιοθετείς τη φασιστική ιδεολογία. «Όταν δολοφονείται κάποιος άνθρωπος, δολοφονείται όλη η ανθρωπότητα», όπως λέει και ο φιλόσοφος Εμμανουέλ Λεβινάς. Ο φασίστας δεν σε σκοτώνει για το τι κάνεις, αλλά για το ποιος είσαι. Μαύρος, εβραίος, ομοφυλόφιλος, αριστερός… Ο φασισμός σε καταδικάζει γι’ αυτό που είσαι εκ γενετής. Αυτό είναι που διαχωρίζει τη φασιστική ιδεολογία από όλες τις άλλες ιδεολογίες, ακόμα και τις δεξιές. Αν λοιπόν μιλάμε για αντιφασιστικό μέτωπο, ας συμφωνήσουμε ότι προμετωπίδα του πρέπει να είναι ότι «όλες οι ζωές έχουν την ίδια αξία», ότι η Μακρόνησος, η Γυάρος και η Αμυγδαλέζα είναι εξίσου αποτρόπαια στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Στις διαδηλώσεις των τελευταίων ημερών δεν έγιναν ξεχωριστές πορείες, αλλά όλοι μαζί διαδήλωσαν ενάντια στο φασισμό. Στο ίδιο μήκος κινήθηκαν και οι δηλώσεις στελεχών της Αριστεράς, όπως για παράδειγμα η Λιάνα Κανέλλη, που κάλεσαν σε ένα ενιαίο αντιφασιστικό μέτωπο. Είναι ελπιδοφόρα αυτή η εικόνα;
Η Αριστερά, δυστυχώς, βρίθει από ναρκισσισμούς των μικρών διαφορών, με τις βυζαντινολογικού χαρακτήρα αντιθέσεις, οι περισσότερες των οποίων έχουν περάσει στην δικαιοδοσία των ιστορικών. Όταν αυτές γίνονται αναίτιες και βλαβερές συγκρούσεις η Αριστερά γίνεται μέρος του προβλήματος και χάνει τον λόγο ύπαρξής της. Αλλά ένα κομβικό γεγονός, ένα συμβάν, μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης για να ουδετεροποιήσει, έστω και προσωρινά, αυτή τη λογική των διαχωριστικών γραμμών. Αυτό συνέβη τώρα, νομίζω. Ας ελπίσουμε ότι η αδρανοποίηση των διαχωριστικών γραμμών θα πάρει μόνιμο χαρακτήρα και δεν θα κρατήσει μόνο μια βδομάδα. Αλλά, ακόμα και αυτό να συμβεί, είναι ένα καλό βήμα γιατί ξαναβάζει την Αριστερά μπροστά στην ιστορική της μνήμη, το παρελθόν της, και βέβαια τις ευθύνες της για το μέλλον.


Φρούδα ελπίδα και πολιτικό λάθος

«Να βγει η Χρυσή Αυγή εκτός νόμου». Πρόκειται για μία συζήτηση χωρίς βάση;
Κατ’ αρχάς θέλω να πω ότι στην Ελλάδα υπάρχει ένα ακόμα παράδοξο. Η Χρυσή Αυγή είναι ταυτόχρονα νόμιμο κόμμα και εγκληματική οργάνωση. Αν δούμε για παράδειγμα του Ιρλανδούς, τους Βάσκους ή τους Κουρδους, χωρίς σε καμία περίπτωση να θέλω να κάνω καμία ιδεολογική ταύτιση, το Σιν Φέιν ήταν το νόμιμο πολιτικό κόμμα, ενώ ο ΙΡΑ ήταν η παράνομη ένοπλη οργάνωση. Στην Ελλάδα, όμως, υπάρχει πλήρης σύμπτωση. Η ΧΑ είναι κόμμα και συμμορία. Η απαγόρευση πολιτικών κομμάτων είναι ατελέσφορη και προβληματική. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, επίσης, ότι έχει χρησιμοποιηθεί κυρίως, για να μην πω αποκλειστικά, εναντίον της Αριστεράς. Το Γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχουν αποφασίσει ότι η απαγόρευση του ΚΚ της Δυτικής Γερμανίας δεν παραβίαζε τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η άποψη μου ως νομικού είναι ότι αποτελεί φρούδα ελπίδα και πολιτικό λάθος να θεωρείται ότι ο νόμος μπορεί να απαγορέψει την ιδέα του φασισμού. Οι ιδέες δεν αντιμετωπίζονται από τον νόμο, αλλά από την πολιτική στις γειτονιές, στους δρόμους στη Βουλή. Επομένως, ακόμα και αν τεθεί εκτός νόμου η Χρυσή Αυγή, μπορεί να ξαναφτιαχτεί με άλλη ονομασία και να συνεχίσει τη δραστηριότητά της, όπως έγινε με απαγορευμένα κόμματα στην Τουρκία ή την Αίγυπτο. Αυτό που μπορεί και πρέπει να γίνει είναι να αντιμετωπιστούν οι πράξεις των στελεχών και μελών της Χρυσής Αυγής ως εγκλήματα και η οργάνωση ως συμμορία. Το ελληνικό ποινικό δίκαιο είναι πλούσιο σε διατάξεις που επιτρέπουν τη δίωξη σε τέτοιο επίπεδο, απλώς η αστυνομία, οι εισαγγελείς και οι δικαστικές αρχές δεν τις χρησιμοποιούν. Είναι αδιανόητο να εκκρεμούν μόλις 6 δικογραφίες για εγκλήματα που γίνονται κάθε μέρα και έχουν στοιχειοθετηθεί και καταγγελθεί στις αρχές. Λείπει η πολιτική βούληση για τη δίωξη του φασισμού και όχι τα μέσα.


Διαστροφή της «κανονικής» παρανομίας

Γιατί οι διωκτικές αρχές και τα αρμόδια υπουργεία ενεργοποιήθηκαν τώρα;
Είναι εξοργιστικό το γεγονός ότι υπήρχαν 31 τουλάχιστον δικογραφίες θαμμένες στο συρτάρι του υπουργείου, τις οποίες παρέδωσε τώρα ο κ. Δένδιας στον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Αν είναι εγκλήματα δεν αποτελεί παράβαση καθήκοντος του υπουργού που κρατούσε τις δικογραφίες στο συρτάρι σαν την λίστα Λαγκάρντ; Γιατί τώρα; Επειδή δολοφονήθηκε Έλληνας; Οι άλλες ζωές δεν μετρούσαν μέχρι τώρα για τις αρχές; Αυτό ακριβώς δεν λέει η ΧΑ; Αν, λοιπόν, μιλάμε για άκρα ας πούμε ότι αυτοί που ανέχθηκαν ή και προστάτευσαν την εγκληματική συμμορία είναι το άκρο του πολιτικού τόξου.

Όσοι βρεθήκαμε στις διαδηλώσεις της περασμένης βδομάδας, είδαμε τους αστυνομικούς να παρακούν τις εντολές των επικεφαλής τους και να επιτίθενται στους διαδηλωτές. Όμως γι’ αυτό το γεγονός δεν ασκήθηκε, ούτε έχει ασκηθεί παλιότερα, κάποια δίωξη.
Όπως ξέρουμε από τις θεωρητικές αναλύσεις, το κράτος ως η συμπύκνωση των σχέσεων εξουσίας του αστικού συστήματος χρησιμοποιεί δυο μορφές βίας. Το νόμιμο μονοπώλιο της βίας, που καλύπτει ο νόμος και το «κράτος δικαίου» και κάποια άλλα παρακρατικά εργαλεία που είναι υπόγεια, άγνωστα, τυπικά παράνομα. Αν τα περιστατικά που ανέφερες στοιχειοθετούνται, τότε μιλάμε για μια διαστροφή της «κανονικής» παρανομίας, που γίνεται εμφανής, δημόσια και δείχνει ότι το κράτος έκτακτης ανάγκης έχει εγκαταλείψει τελείως τις αστικοδημοκρατικές εγγυήσεις και δεν διστάζει να το δείχνει, φαντάζομαι στην λογική του εκφοβισμού της κοινωνίας. Όταν χαθεί η νομιμοποίηση που περνά από την πίστη των πολιτών ότι «το κράτος κάνει καλά τη δουλειά του», τότε αναγκαστικά το δεύτερο κομμάτι της νομιμοποιητικής διαδικασίας, δηλαδή η βία αυτόματα αυξάνεται και παίρνει πολλές φανερές και υπόγειες μορφές. Και νομίζω σε αυτό το σημείο βρισκόμαστε τώρα.


Και επανέρχεται, για μία ακόμα φορά, η «θεωρία των δύο άκρων»…
Η εξομοίωση των δύο άκρων πέρα από ανιστόρητη είναι και ηθικά βλακώδης. Ο φασισμός στηρίζεται στην επίθεση εναντία στις κλασσικές αξίες του Διαφωτισμού, των οποίων θεματοφύλακας ήταν υποτίθεται η αστική τάξη και οι φιλελεύθεροι. Όμως, ο φιλελευθερισμός, με τη μετάλλαξή του, έχει εγκαταλείψει πια αυτές τις ιδέες και μόνο η Αριστερά τις κρατά ζωντανές. Παρότι αποτελεί στόχο της κρατικής καταστολής, προτάσσει την αλληλεγγύη, στέκεται στο πλευρό των μεταναστών και των στόχων της κρατικής και παρακρατικής βίας, υπερασπίζεται την ελευθερία, την ισότητα, την αδελφοσύνη. Η θεωρία των δύο άκρων, λοιπόν, δείχνει την ηθική έκπτωση, τον τεράστιο κυνισμό ενός συστήματος εξουσίας, που έχει περάσει πια το όριο της φυσικής του ζωής και βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού, αν δεν έχει ήδη πεθάνει και επιβιώνει ως ζόμπι.


Κατηγορώ* 
του Κώστα Δουζίνα 

Κατηγορώ αυτούς που καταστρέφουν τον κοινωνικό ιστό, ευτελίζουν την αξιοπρέπεια, αντιμετωπίζουν τους ανθρώπους ως αριθμούς και τους θανάτους ως στατιστικές.
Κατηγορώ αυτούς που κτυπούν, τραυματίζουν και εκτελούν γιατί το χρώμα, η θρησκεία, το σώμα του άλλου τους φαντάζουν διαφορετικά.
Κατηγορώ αυτούς που έκαναν το θάνατο από ανέχεια και αρρώστια, την αυτοκτονία του γείτονα, τη δολοφονία του τραγουδιστή ανεκτή καθημερινότητα.
Θανατοπολιτική το όνομα του επιθανάτιου ρόγχου της εξουσίας.
Κατηγορώ αυτούς που αποστάτησαν από τους δρόμους της νιότης τους και σαν όλους τους αποστάτες στρέφουν το μίσος για τον παλιό τους εαυτό ενάντια σε εκείνους που επιμένουν στις νεανικές τους αξίες.
Κατηγορώ αυτούς που εκτελούν εκδιδόμενες γυναίκες, τους σεξουαλικά διαφορετικούς και τους ποιητές γιατί μισούν πάνω από όλα το κρυφό αντικείμενο του πόθου τους.
Κατηγορώ αυτούς που ανησύχησαν «ελαφρώς» επειδή σκοτώθηκε Έλληνας, ως εάν το αίμα του Πακιστανού του Αιγύπτιου, του Νιγηριανού δεν είναι εξίσου κόκκινο.
Αντιφασισμός, ο φόρος που πληρώνει η εξουσία στην αρετή.
Κατηγορώ αυτούς που παρουσιάζονται θεματοφύλακες του Διαφωτισμού, φιλελεύθεροι, διανοούμενοι, προοδευτικοί, προδίδοντας κάθε καθολική αρχή μόλις έρθει σε αντίθεση με τα συμφέροντά τους.
Κατηγορώ αυτούς που χτυπούν τον τραγουδιστή, το ζωγράφο, τον ηθοποιό, το χορευτή.
Κατηγορώ αυτούς που σκοτώνουν την τέχνη, το τραγούδι και τα γράμματα γιατί δεν χωρούν στους ισολογισμούς των εταιρειών και στα σκουπίδια των καναλιών.
Πώς να ξεχωρίσεις το τραγούδι από τον τραγουδιστή;
Κατηγορώ τους ακραίους που ονομάζουν τους τραγουδιστές ακραίους.
Κατηγορώ αυτούς που προστατεύουν τους περιθωριακούς εγκληματίες και μετά τους πετάνε σαν στυμμένες λεμονόκουπες.
Κατηγορώ αυτούς που λένε ότι όσοι καταπατούν κάθε ανθρώπινη αξία είναι το ίδιο μ' αυτούς που αφιέρωσαν τη ζωή τους στο να τις υπερασπίζονται.
Δεν υπάρχουν ισοδύναμα μέτρα ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο.
Κατηγορώ του δικαστές που εφαρμόζουν το νόμο χωρίς δικαιοσύνη.
Κατηγορώ τους «αντικειμενικούς» κοινωνιολόγους, τους τεχνοκράτες οικονομολόγους και τους φρόνιμους μεταρρυθμιστές.
Τι είναι η ουδετερότητα, η αντικειμενικότητα, η φρόνηση στα χρόνια της ρήξης;
Κατηγορώ τους κυνικούς και ημιμαθείς παντογνώστες.

Προσθέστε και εσείς τα δικά σας «Κατηγορώ». Ας φτιάξουμε το κατηγορητήριο στο δικαστήριο της ιστορίας.


* Εμπνευσμένο από το «Κατηγορώ» του Εμίλ Ζολά


Πηγή: Εποχή

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ευχαριστούμε, για το σχόλιό σας!

Για οποιοδήποτε θέμα, επικοινωνήστε
με το mail του OPENwind NETwork
(openwind13@gmail.com)