Βενεζουέλα: Κάντε την οικονομία να ουρλιάξει

Της Χριστίνας Μαυροπούλου, από την Εποχή (17/11/13)

Ο Μαδούρα επιστράτευσε ως και τον στρατό στη μάχη κατά του πληθωρισμού. Το περασμένο Σάββατο κατέλαβε αλυσίδα καταστημάτων ηλεκτρονικών ειδών, συνέλαβε τους διευθυντές της και ανάγκασε τους υπεύθυνους να μειώσουν τις τιμές στα ράφια.  Έτσι, εκατοντάδες πολίτες βρέθηκαν έξω από τα καταστήματα της αλυσίδας διεκδικώντας χαμηλότερες τιμές. Την ίδια ώρα, μετέφερε τα Χριστούγεννα ένα μήνα νωρίτερα, δίνοντας στους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους το δώρο στις 10 Νοεμβρίου.

 Ο ίδιος δήλωσε ότι «τα πρώιμα Χριστούγεννα είναι η καλύτερη τονωτική ένεση για όποιον θέλει να καταπολεμήσει τη βία και τις ταραχές». Οι επικριτές του δήλωσαν πως πρόκειται για προεκλογικό τερτίπι, αφού οι δημοτικές εκλογές θα διεξαχθούν στις 8 Δεκεμβρίου. 

Η Εθνοσυνέλευση της Βενεζουέλας, ενέκρινε την περασμένη Πέμπτη, με την απόλυτη πλειοψηφία των τριών πέμπτων [99 υπέρ, 60 κατά και δύο απείχαν] νόμο που παρέχει τη δυνατότητα στον πρόεδρο Νικολάς Μαδούρο να προωθεί νόμους μέσω προεδρικών διαταγμάτων, δίχως την έγκριση της Εθνοσυνέλευσης. Η τελική έγκρισή του νόμου, που χορηγεί έκτακτες εξουσίες στον πρόεδρο μέχρι τον Αύγουστο, θα γίνει την Τρίτη 19 Νοεμβρίου, μετά τη δεύτερη ανάγνωση, λίγες ημέρες πριν τη μάχη των τοπικών εκλογών της 8ης Δεκεμβρίου, την πρώτη μετά την εκλογή Μαδούρο με την αντιπολίτευση να την έχει ανακηρύξει «άτυπο δημοψήφισμα».

Η απόφαση της Εθνοσυνέλευσης προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων, κυρίως εκτός των συνόρων της Βενεζουέλας. Ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης -του συνασπισμού MUD- Ενρίκε Καπρίλες Ραντόνσκι μετά την ψηφοφορία αναφώνησε οργισμένος: «διαφθαρμένοι» και «ανήθικοι». Δηλώσεις, που αστραπιαία έκαναν το γύρο του κόσμου, σε μία ακόμη προσπάθεια να χειραγωγηθεί η εγχώρια και η διεθνής κοινή γνώμη. Ο Καπρίλες επιδεικνύοντας υπέρμετρη αντοχή, συνεχίζει να επιδιώκει να ανέλθει στην εξουσία, με κάθε τρόπο και μέσο και παρά τις δύο συντριπτικές ήττες που υπέστη σε ένα χρόνο: Στις προεδρικές εκλογές του Οκτωβρίου του 2012, από έναν σοβαρά ασθενή Ούγο Τσάβες και στις 14 Απριλίου από τον νυν πρόεδρο Μαδούρο. Εκλογική συντριβή που συνοδεύτηκε και από λουτρό αίματος που προκάλεσε η αντιπολίτευση για να εξαναγκαστεί, εξαιτίας της πρωτοφανούς κατακραυγής, να αναδιπλωθεί και να αναγνωρίσει την ήττα της. Παρόλα αυτά, λιγότερο από τρεις μήνες μετά, με περισσή βεβαιότητα ο Καπρίλες δήλωνε προς το πρακτορείο Ρώϋτερς, ότι η «κυβέρνηση θα πέσει».

Σπιράλ θανάτου

Βασικό του επιχείρημα ήταν η οικονομία που συνεχώς διολισθαίνει… αφού κατά την αντιπολίτευση η χώρα έχει εισέλθει στο σπιράλ θανάτου, πληθωρισμός-υποτίμηση νομίσματος, όπου οι συνεχώς αυξανόμενες τιμές υποσκάπτουν την εμπιστοσύνη στην οικονομία και το εθνικό νόμισμα, προκαλούν τη φυγή των επενδυτών και του ξένου κεφαλαίου και επιβάλλουν την έκρηξη της τιμής του δολαρίου στη μαύρη αγορά. Στη θεωρία, όλα αυτά συμβάλλουν στην περαιτέρω αύξηση των πληθωρισμού, καθώς η κυβέρνηση εξαναγκάζεται να τυπώσει χρήματα και σε συνδυασμό με την πολιτική της για τον έλεγχο των τιμών, τις εθνικοποιήσεις και την κυβερνητική παρέμβαση σε διάφορους τομείς της οικονομίας προκαλούν σειρά δομικών προβλημάτων στην οικονομία. «Υπερπληθωρισμός, αύξηση του χρέους και κρίση του ισοζυγίου πληρωμών θα σημάνουν το τέλος αυτού του οικονομικού μοντέλου». Τα κακά μαντάτα διαδίδονται παντού: οι τιμές των καταναλωτικών αγαθών τον τελευταίο χρόνο έχουν αυξηθεί κατά 49%, ο πληθωρισμός καλπάζει με 54%, ελλείψεις σε βασικά είδη τροφίμων, φάρμακα, ακόμη και χαρτιά τουαλέτας. Στο ρόλο της Κασσάνδρας , η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, δηλώνοντας ότι η κυβέρνηση της Βενεζουέλας βρίσκεται υπό πίεση και η χώρα ενδέχεται να έρθει σύντομα αντιμέτωπη με «δύσκολες πολιτικές επιλογές», αφού ήδη «χρησιμοποιούν σε μεγάλο βαθμό τα συναλλαγματικά τους αποθέματα»! Παραδέχθηκε, πάντως, ότι το ΔΝΤ δεν διαθέτει όλα τα ακριβή στοιχεία γύρω από την οικονομία της χώρας.

Πως είναι δυνατόν μία οικονομία που το 2012 είχε 93.6 δισ. δολάρια έσοδα από τις εξαγωγές του πετρελαίου και εισαγωγές 59,3 δισ. δολάρια να αντιμετωπίζει κρίση ισοζυγίου πληρωμών; «Απλά δεν γίνεται», τονίζει ο οικονομολόγος Μαρκ Γουέισμπροτ, διευθυντής του Κέντρου Οικονομικής και Πολιτικής Έρευνας-CEPR σε πρόσφατο άρθρο του στη βραζιλιάνικη εφημερίδα Folha de Sao Paolo. Η Bank of America, στην ανάλυση του προηγούμενου μήνα, έκρινε θετική την πορεία της οικονομίας και την αγορά των κρατικών ομολόγων ως «καλή επένδυση». Ο πληθωρισμός είναι γεγονός ότι ανέβηκε τον τελευταίο χρόνο, με κορύφωση το 6,1% που έφτασε το Μάιο, για να πέσει στο 3% τον Αύγουστο, να ξαναανέβει στο 4,4% τον Σεπτέμβριο και στο 5,1% τον Οκτώβριο. Πρόκειται για διακυμάνσεις και φυσικά επ’ ουδενί για υπερπληθωρισμό.

«Βρώμικος οικονομικός πόλεμος»

Η άνοδός του οφείλεται κυρίως στην τεχνητή έλλειψη πολύ βασικών τροφίμων και καταναλωτικών αγαθών. Δεν είναι πρώτη φορά που η Βενεζουέλα βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα «βρώμικο οικονομικό πόλεμο» όπως τον ονομάζει η κυβέρνηση, παραλληλίζοντας τον με τον βρώμικο πόλεμο που μαίνονταν στη Χιλή τους μήνες πριν το πραξικόπημα Πινοτσέτ ανατρέψει την εκλεγμένη κυβέρνηση της Λαϊκής Ενότητας, υπό τον Σαλβαδόρ Αλιέντε, Ένας πόλεμος μετά τη διαταγή του τότε προέδρου των ΗΠΑ, Ρίτσαρντ Νίξον, «Κάντε την οικονομία να ουρλιάξει».

Ο πρόεδρος Μαδούρο, αντλώντας και από την πρόσφατη εμπειρία - σε κρίσιμες περιόδους ο πρόεδρος Τσάβες είχε για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (2000, 2001, 2008 και 2010) λάβει ανάλογες εξουσίες- ζήτησε από την Εθνοσυνέλευση το «πράσινο φως» ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει την έκρυθμη κατάσταση, Παράλληλα, ήδη έχει λάβει σειρά οικονομικών μέτρων αντιμετώπισης της κατάστασης, όπως τη δημιουργία δύναμης κρούσης για την καταπολέμηση της διαφθοράς, την υπερτιμολόγηση αγαθών, την καταπολέμηση των κερδοσκόπων. της μαύρης αγοράς, του λαθρεμπορίου κ.ά.

left.gr