ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΑΠΑΞΙΩΣΗ ΣΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟ ΛΟΓΟ

της Ελένης Λιντζαροπούλου

Με αφορμή την πρόταση μομφής εναντίον της Κυβέρνησης η οποία κατατέθηκε στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, «θαυμάσαμε» αψιμαχίες και εξυπνακισμούς ανάμεσα στους αρχηγούς των κομμάτων που χαρακτηρίστηκαν ακόμα μια φορά «πρωτοφανείς» για την πτώση του επιπέδου του δημόσιου λόγου και διαλόγου εντός Βουλής, αν και δεν είναι.

Εδώ και πολλά χρόνια, από την εποχή που πρωτομιλήσαμε για ποδοσφαιροποίηση της πολιτικής ζωής, από το «δεν δικαιούσθε να ομιλείτε» και τη διαρκή συνθηματολογία, ο πολιτικός λόγος υποβιβάζεται άλλοτε σε συνθηματολογία και κενή ρητορεία και άλλοτε σε «σκυλοκαβγά». Δεν ασκεί κριτική ούτε ασκεί την κριτική σκέψη, δεν «σκέπτεται» καν. Είναι λόγος αλαζονικός, όχι μόνο γιατί αξιώνει το απόλυτο δίκιο αλλά γιατί, με χαρακτηρισμούς και ειρωνείες, αποπειράται να απαξιώσει τον «άλλο».

Ο χυδαίος, πολλές φορές, λόγος που αρθρώνεται μέσα και έξω από τη Βουλή απογοητεύει ολοένα και περισσότερο και απωθεί, συνολικά νομίζω, την κοινωνία. Είναι απολίτικος στην ουσία του, στεγνά κομματικός και στοχεύει στον άλλο χωρίς επιχειρήματα. Δεν πείθει, φανατίζει. Αυτός φυσικά είναι και ο στόχος του. Να φανατίσει τα πλήθη, να συντηρήσει τις διαφωνίες, να πείσει ότι η ένταση του διαξιφισμού εξαρτάται από το μέγεθος των διαφορών, να δημιουργήσει πολωτικές αποστάσεις ανάμεσα στους ψηφοφόρους των κομμάτων, ώστε να συγκρατήσει το μερίδιο που του αναλογεί και να το μετατρέψει σε μέρισμα καλλιεργώντας παράλληλα την οπαδική λογική, πράγμα που έγινε σε τεράστιο βαθμό κατορθωτό στα χρόνια από τη μεταπολίτευση κι εδώ.

Ο λόγος αυτός είναι λόγος φτωχός και φτηνός, λόγος εύκολος. Δεν υποδεικνύει πουθενά τις υποχρεώσεις οι οποίες απορρέουν από τα δικαιώματα. Δημιουργεί χειροκροτητές και πελάτες, όπως είναι φυσικό, και όχι πολίτες, αφού ο λαϊκισμός αυτήν πρωτίστως έχει τη δύναμη. Φυσικά από το άκριτο χειροκρότημα οδηγεί πανεύκολα στη «μούντζα» κι ακόμη χειρότερα στο «να καεί, να καεί...». Οι χειροκροτητές εντός Κοινοβουλίου βέβαια έχουν τους λόγους τους για τις επευφημίες προς τους αρχηγούς τους. Εκτός Βουλής διογκώνουν το εγώ τους από τη ρουσφετολογική κοσμοθεωρία και την πελατειακή συναντίληψη και συναλλαγή, ως τον κοινωνικό αυτοματισμό και τη βία.

Μεγάλο, το μεγαλύτερο, τμήμα της κοινωνίας είτε «φασκελώνει» και ισοπεδώνει γενικεύοντας στο «όλοι ίδιοι είναι», είτε συμπεραίνει ότι δημοσίως οι πολιτικοί τσακώνονται και μετά «μαζί τρων και πίνουνε». Το χειρότερο όμως είναι ότι με μαθηματική ακρίβεια απομακρύνεται και παραιτείται από την ενασχόληση και το ενδιαφέρον για τα κοινά, θεωρεί αναποτελεσματική και αδιέξοδη την πολιτική συμμετοχή ή τη διεκδίκηση, χάνει την πίστη σε ιδέες και ιδανικά, απαξιώνει τελικά τους θεσμούς, απέχει και ιδιωτεύει –με όλες, δυστυχώς, τις έννοιες του όρου– και αυτό αποτελεί την ισχυρότερη ίσως απειλή για τη Δημοκρατία, μια και ο «Δήμος» είναι αυτός που τη γεννά, την αυξάνει, την τηρεί και την περιφρουρεί από τους σφετεριστές και τους καταχραστές της και χωρίς τον «Δήμο» δεν υφίσταται.

diastixo.gr