Του Θάνου Μαντζάνα
Οπως απέδειξε περίτρανα και η πολυσυζητημένη συνέντευξη Τύπου της η ελληνική hip-hop κοινότητα αποδέχεται και αναγνωρίζει τον Killah P πριν και πάνω απ' όλα ως σαρξ εκ της σαρκός της, σαν «δικό της» και μόνο και γι' αυτό – ακόμα και νεκρό - δεν τον χαρίζει, ούτε καν τον παραχωρεί προσωρινά σε κανέναν και πουθενά. Η δυσπιστία ως και καχυποψία της απέναντι σε όλους τους «απ' έξω» παύει να φαίνεται υπερβολική αν αναλογιστούμε το πόσοι πολλοί προσπάθησαν να εκμεταλλευθούν ή και να καπηλευθούν όχι μόνο την μνήμη του Π. Φ. αλλά και το εγχώριο hip-hop και την κουλτούρα που το συνοδεύει ενώ μέχρι και το βράδυ της δολοφονίας του ήταν αδιάφοροι, συχνά και απροκάλυπτα εχθρικοί απέναντι τους.
Οι «τυμβωρύχοι» αυτοί ανήκουν σε πλείστους χώρους, από τα media μέχρι και πολιτικά κόμματα και δεν είναι διόλου συμπτωματικό ότι όπως ειπώθηκε επανειλημμένα, τόσο στην προαναφερθείσα συνέντευξη Τύπου όσο και με άλλες αφορμές, από φίλους και ομότεχνους του «ο Παύλος δεν ανήκε σε κανένα κόμμα. Είχε φυσικά τις απόψεις και την ιδεολογία του, μπορεί να ψήφιζε και κάτι αλλά δεν μας είχε πει τι...ακόμα όμως και αν το γνωρίζαμε δεν θα το λέγαμε ποτέ»! Αυτό λοιπόν που κυρίως θα κάνω στη συνέχεια (και πάντα με τον προσήκοντα σεβασμό σε ένα νεκρό!) είναι να προσπαθήσω να ιχνηλατήσω αυτές τις απόψεις και την ιδεολογία του καθώς και το γιατί και το πως διαμορφώθηκαν...
Η έννοια του γκέτο στην πορεία του χρόνου και της Ιστορίας έχει αλλάξει κατά πολύ...Από τα περίκλειστα των Ναζί για τους Εβραίους φτάσαμε στη σημερινή εποχή στην οποία τα χτίζουν η μισαλλοδοξία, η εχθρότητα που τρέφουν όχι πλέον τόσο οι κοινωνικές τάξεις όσο διάφορες (και διαφορετικές κατά χώρα) ιδιότυπες «κάστες» η μία εναντίον της άλλης και οι πάσης φύσεως κοινωνικοί αποκλεισμοί. Τα σύγχρονα αυτά γκέτο εμφυσούν όχι απλά ένα συγκεκριμένο τρόπο ζωής αλλά, ακόμα σημαντικότερο, μια πολύ πιο συγκεκριμένη νοοτροπία σε όσους γεννιούνται και ζουν σε αυτά και ο Π. Φ., όντας από ένα τέτοιο όπως το Πέραμα, δεν μπορούσε βέβαια να αποτελέσει εξαίρεση στον κανόνα. Ένα καλόκαρδο, απλό, λαϊκό παιδί που του άρεσε η καλή παρέα και να πηγαίνει βόλτες με τους κολλητούς του, αγαπούσε τον Ολυμπιακό ως γνήσιος Πειραιώτης αλλά φυσικά και τα κορίτσια και γενικά αυτό που ήθελε ήταν να περνάει καλά με την πιο θετική έννοια του όρου, χωρίς πολυτέλειες στις οποίες άλλωστε ποτέ δεν ήταν συνηθισμένος και γελώντας όσο περισσότερο και συχνότερα ήταν δυνατόν. Από την άλλη όμως - και όσο και αν δεν ήθελε ποτέ να ενοχλεί κανέναν και ήταν κατηγορηματικά εναντίον της βίας – ως φυσικό επακόλουθο του σκληρού περιβάλλοντος στο οποίο είχε μεγαλώσει ήταν ένας γνήσιος «μάγκας» κατά την παράδοση της περιοχής, δεν ανεχόταν δηλαδή τις προκλήσεις και ακόμα περισσότερο τις προσβολές και το να μειώνει οποιοσδήποτε και με οποιονδήποτε τρόπο την αξιοπρέπεια του.
Κάπου σε αυτή του την διαδρομή όμως βρέθηκε μπροστά του η μουσική...Σύμφωνα με δήλωση του ιδίου στην μοναδική, απ' όσο γνωρίζω, συνέντευξη του που είχε δημοσιευθεί στο Internet - και πιο συγκεκριμένα στο http://hiphop4elements.blogspot.gr τον Μάρτιο του 2001 – το hip-hop «ήταν το εναλλακτικό της εποχής μου, υπήρχε βέβαια και το metal (ή ακόμα και πολύ χειρότερα τα σκυλάδικα σε κάποιο τηλεοπτικό reality show, θα τολμούσα να προσθέσω – σ. σ.) και άλλα παρεμφερή είδη αλλά δεν είχαν την αμεσότητα της rap μουσικής ούτε την τέχνη στο δρόμο όπως η hip-hop οπότε όλο αυτό μου άρεσε και ταίριαζε στην ιδιοσυγκρασία μου» και αυτό και έκανε, αρχικά διαμέσου της Freestyle Productions, της ομάδας δηλαδή του low bap η οποία συσπειρωνόταν γύρω και υπό την ηγεσία των Active Member, επί της ουσίας δηλαδή του B. D. Foxmoor, κατά κόσμον Μιχάλη Μυτακίδη, οπότε και υιοθέτησε το ψευδώνυμο Killah P. Δεν άργησε πολύ όμως να εγκαταλείψει αυτή την παρέα – που επίσης είχε και έχει ως έδρα το Πέραμα – για να χαράξει την δική του και προσωπική πια rap πορεία...
Τα γκέτο της εποχής μας – και, είτε μας αρέσει είτε όχι, η hip-hop κοινότητα αποτελεί ένα τέτοιο, λόγω των ειδικών συνθηκών της χώρας μας μάλιστα ακόμα περισσότερο από όσο και στην ίδια την γενέτειρα του, τις ΗΠΑ – έχουν και ένα άλλο χαρακτηριστικό, η προκατάληψη που είναι το κυριότερο δομικό υλικό τους υφίσταται, αν και με διαφορετικό προφανώς τρόπο, τόσο για τους εκτός όσο και για τους εντός τους και λειτουργεί έτσι ώστε από αμφότερες τις πλευρές οι «τοίχοι» τους να γίνονται όλο και παχύτεροι και να υψώνονται περισσότερο με την έσωθεν αίσθηση του ιδιότυπου «εγκλεισμού», της απομόνωσης από το σύνολο και τελικά της μοναξιάς και τη συνακόλουθης αμυντικής στάσης – η οποία, όπως συμβαίνει τις περισσότερες φορές, δεν αργεί να μεταβληθεί σε μιαν άδηλη επιθετικότητα - να εργάζεται σχεδόν με τόσο ζήλο για αυτό όσο και η έξωθεν μη κατανόηση και κατά συνέπεια άλογη απόρριψη της όποιας διαφορετικότητας. Ως Έλληνας ράπερ ο Killah P δεν μπορούσε φυσικά να αποφύγει αυτή την συμπεριφορά που σχεδόν επιβάλλει η κοινότητα/γκέτο του στα μέλη της και τελικά τα οδηγεί στο να βλέπουν παντού «εχθρούς» οι οποίοι τους επιβουλεύονται, ένα αληθινά θλιβερό γεγονός που δεν μπορούν να υπερβούν ούτε οι σοβαρότεροι και αξιολογότεροι εξ αυτών όπως οι Active Member (ας θυμηθούμε μόνον ορισμένες δημόσιες αντιδράσεις και τοποθετήσεις τους επί συγκεκριμένων ζητημάτων που ανέκυψαν – μάλλον από το πουθενά; - το καλοκαίρι). Και αναπόφευκτα την εκδήλωσε και διαμέσου της μουσικής του με απολύτως τυπική για το hip-hop προκλητικότητα, ακόμα και με την δόση αλαζονείας η οποία είναι σχεδόν υποχρεωτική για το είδος, ειδικά όταν γίνεται αυτοαναφορικό χωρίς όμως να απουσιάζουν από την δουλειά του και δείγματα διαύγειας, σαφήνειας, ακόμα και σύνεσης όπως το γραμμένο για τα κακώς κείμενα της ίδιας της hip-hop κοινότητας «Α.ΛΗ.ΤΗΣ» (http://www.youtube.com/watch?v=fxPmDsY84k4).
Από την άλλη όμως εξαιτίας της καταγωγής, του οικογενειακού περιβάλλοντος αλλά και των εμπειριών του στον τόπο όπου ζούσε είχε από νωρίς ταξική συνείδηση και τοποθετούσε τον εαυτό στον ευρύτερο αριστερό χώρα. Η επίδραση της σκέψης μα και των στίχων του B. D. Foxmoor και της όλης αντισυμβατικής και, σε πολύ μεγάλο βαθμό και αποφασιστικά, εφ' όλης της ύλης αντισυστημικής στάσης των Active Member όμως έπαιξαν σίγουρα πολύ σημαντικό ρόλο για να γίνουν οι απόψεις του πολύ πιο συνειδητοποιημένες, γεγονός που από ένα σημεία και μετά άρχισε να εκφράζεται και μέσα από την μουσική του με την κάθετη αντίθεση του στον φασισμό να έρχεται ως φυσική και λογική συνέχεια τους. Έτσι δίπλα στα κομμάτια του των οποίων η θεματολογία είχε να κάνει με την καθημερινότητα του σιγά – σιγά εμφανίστηκαν και κάποια άλλα, πολύ πιο «σκληρά» στιχουργικά και με έντονες κοινωνικές αναφορές, κάποτε ακόμα και με σαφείς θέσεις για αμιγώς πολιτικά ζητήματα. Αναφέρω ενδεικτικά τα «Για Το Καλό Μου» (βασισμένο στο ομώνυμο κομμάτι του Γιάννη Μηλιώκα, http://www.youtube.com/watch?v=PpI6O-bltwI), «Εκτός Ελέγχου» (http://www.youtube.com/watch?v=6Q8v3bglLWM), την συμμετοχή του μαζί με τον φίλο του Tiny Jackal σε ένα κομμάτι του Δημήτρη Μεντζέλου των Ημισκούμπρια το οποίο ήταν στο συνηθισμένο μεν χιουμοριστικό στιλ των τελευταίων αλλά με ουκ ολίγες αιχμές, το «Κρίση – Πτήση – Στύση» (ας σημειωθεί ότι ο Δ. Μεντζέλος συμμετείχε και σε ένα πολύ πιο ξένοιαστο δικό του τραγούδι, το «Ρούμι – Τεκίλα» του '08http://www.youtube.com/watch?v=Hrkc1CdPEOM) και αυτό που έμελλε να είναι το τελευταίο του κομμάτι, το – επίσης από κοινού με τον Tiny Jackal - «Angela Merkel» (http://www.youtube.com/watch?v=DrhzTEag1MU).
Υπάρχει όντως έξαρση και αύξηση της σωματικής ή και της κατά της ζωής βίας στην περίοδο των Μνημονίων; Και αν ναι, η αιτία της είναι μόνον η οικονομική κρίση ή υφίστανται και άλλες;
Δεν μπορώ να πω αν όντως υπάρχει αύξηση αυτών των φαινομένων σωματικής βίας, ίσως επειδή απλά δεν το βλέπω στην περιοχή όπου κατοικώ...Σίγουρα όμως υπάρχει μια έξαρση διαφόρων ειδών βίας και από πλείστες κατευθύνσεις. Και αναμφίβολα γίνεται πολύ περισσότερος λόγος για την βία!
Παρατηρείται μια ταχύτερη και σε μεγαλύτερη έκταση από το παρελθόν «λουμπενοποίηση» της ελληνικής κοινωνίας;
Δύσκολο να απαντήσω με βεβαιότητα και για αυτό αλλά πιστεύω ότι ναι, συμβαίνει...Και μια από τις αιτίες του είναι φυσικά η οικονομική κρίση αλλά αναμφίβολα υπάρχουν και άλλες και βαθύτερες. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι λούμπεν μπορεί να είναι και άνθρωποι που όχι μόνο δεν έχουν κανένα οικονομικό πρόβλημα αλλά αντίθετα είναι πλούσιοι...
Αν λοιπόν η ηγετική ομάδα της Χρυσής Αυγής διαθέτει στο ακέραιο τον τρόπο σκέψης και τα συμπεριφορικά χαρακτηριστικά των φασιστών μπορούμε να πούμε ότι τα μεσαία στελέχη και τα μέλη/εκτελεστικά όργανα της είναι απλά λούμπεν;
Νομίζω ότι αυτό ισχύει για την πλειοψηφία τους, όπως επίσης εξάλλου και για τους μεγαλύτερης ηλικίας ψηφοφόρους της που αύξησαν τόσο τα ποσοστά της. Και αυτό είναι ένα αρνητικό γεγονός που όμως σαφώς έχει και μια θετική πλευρά, είναι δηλαδή πολύ προτιμότερο να έχουμε έναν αριθμό λούμπεν ψηφοφόρων της ΧΑ παρά ισάριθμους συνειδητούς φασίστες. Δεν θα έπρεπε όμως να μας εκπλήσσει αυτό το φαινόμενο όταν μιλάμε για την ελληνική πολιτική ζωή...Εδώ και αρκετά χρόνια ο πολιτικός λόγος μα και οι σχετικές συμπεριφορές στην χώρα μας λουμπενοποιούνται όλο και περισσότερο, για παράδειγμα ο Θόδωρος Πάγκαλος, ένας μορφωμένος αστός πολιτικός, δρα και φέρεται δημόσια όλο και πιο λούμπεν στο πέρασμα του χρόνου.
Τί είναι αυτό που βάζει το όποιο όπλο στο χέρι οποιουδήποτε Γιώργου Ρουπακιά αλλά και τι είναι αυτό το οποίο τον ωθεί να το χρησιμοποιήσει εναντίον της ζωής κάποιου;
Αδύνατον να μπεις στη θέση, πόσο μάλλον στο μυαλό, κάποιου που διαπράττει ένα τέτοιο έγκλημα...Σίγουρα βέβαια παίζει πολύ μεγάλο ρόλο ο φόβος, όπως ακριβώς συνέβη και κατά την άνοδο του Χίτλερ στην Γερμανία. Πρώτα εμπνέεις τον φόβο σε κάποιους και μετά εμφανίζεσαι ως ο προστάτης τους, αυτός που θα τους προστατεύσει από εκείνο τον υποσυνείδητο φόβο τον οποίο εσύ ο ίδιος τους προκάλεσες! Η ΧΑ αυτοπαρουσιαζόταν ως το κόμμα που θα προστάτευε τον λαό, όλους μας, από την εγκληματικότητα!
Yπάρχει μία και μόνη βία ή πολλές;
Σαφέστατα περισσότερες από μία, το να μην το δεχτούμε αυτό σημαίνει να ανατρέψουμε ένα νομικό πολιτισμό αιώνων που διακρίνει πλημμελήματα, πταίσματα και κακουργήματα! Το να κάψεις π. χ. έναν κάδο σκουπιδιών είναι σίγουρα μια βίαιη, ακόμα και αξιόποινη πράξη αλλά δεν μπορεί βέβαια να συγκριθεί με την αφαίρεση μιας ζωής...
Αυτή η χειρότερη μορφή βίας είναι αποκλειστικό προϊόν της λουμπενοποίησης της κοινωνίας που προαναφέραμε;
Σε ένα βαθμό ναι, οπωσδήποτε όμως εμπλέκονται και άλλοι παράγοντες...Προσωπικά πάντως πιστεύω ότι πρέπει να αναγνωριστεί στην κυβέρνηση Σαμαρά ότι, για όποιους λόγους και αν το έκανε, τόλμησε επιτέλους να αντιμετωπίσει την ΧΑ έτσι όπως έπρεπε. Θεωρώ ότι είναι πολύ καλύτερο να έχουμε μια Νέα Δημοκρατία που επαίρεται, έστω και υπέρ του δέοντος, για το ότι φυλάκισε στελέχη της ΧΑ παρά μια ΝΔ που λοξοκοιτά και κλείνει το μάτι στην ΧΑ...Και για εμένα το πλέον θετικό που μπορεί να προκύψει από αυτή την υπόθεση είναι να περιοριστεί, αν όχι να ανακοπεί, η απήχηση της ΧΑ μα και της φασιστικής ιδεολογίας που εκπροσωπεί στους πολύ νέους ανθρώπους, τους δεκαοκτάχρονους που ψηφίζουν για πρώτη φορά και η οποία, όπως φάνηκε πέρυσι, ήταν δυστυχώς αρκετά μεγάλη.
Και πολύ δύσκολα ομολογουμένως κάθε λογικός άνθρωπος, αριστερός ή μη, θα μπορούσε να διαφωνήσει με αμφότερες αυτές τις διαπιστώσεις...
Η συγκρουσιακότητα του hip-hop ως αντίσταση στη γενικευμένη βία
Ο Σεραφείμ Σεφεριάδης, ο οποίος έχει ασχοληθεί επί μακρόν και εις βάθος με τα κοινωνικά κινήματα και την Ιστορία τους, εστίασε στον κινηματικό χαρακτήρα του hip-hop και το πως εντάσσεται στο πλαίσιο που έθεσε παραπάνω ο έτερος πανεπιστημιακός.
Το hip-hop έχει τα χαρακτηριστικά κινήματος;
Το hip-hop αποτελεί αμφισβητησιακό μουσικό ρεύμα σε άμεση συνάφεια με το τόπο και τον χρόνο παραγωγής του. Η διάρκεια του στον χρόνο (ας μην ξεχνούμε ότι πρωτοεμφανίστηκε στη Νέα Υόρκη στα τέλη της δεκαετίας του '70) πράγματι δημιουργεί συνειρμούς «κινήματος», κατά το ότι το μήνυμα που εκπέμπει – μήνυμα που σαρκάζει καυστικά τις περιρρέουσες κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές συνθήκες - διαρρηγνύει όλες σχεδόν τις συμβατικές φόρμες. «Κίνημα» όμως είναι όρος τον οποίο θα πρέπει να διατηρήσουμε για εγχειρήματα δημόσια και μαζικά που ρητά αποσκοπούν στην άρση μορφών κυριαρχίας και μετέρχονται δόκιμων μορφών δράσης με στόχο την παρεμπόδιση της ομαλής αναπαραγωγής του συστήματος. Αν κρατήσουμε αυτή την οπτική (όπως νομίζω πρέπει) θα χρησιμοποιούμε τον χαρακτηρισμό κίνημα με μεγαλύτερη φειδώ, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι το hip-hop παύει να είναι μια μορφή αμφισβήτησης και καταγγελίας που μπορεί να εισφέρει σε κινηματικές διεργασίες.
Πιστεύετε ότι τα μέλη της hip-hop κοινότητας βλέπουν παραλληλίες ή ίσως και ταυτίζονται με τους μετανάστες, ειδικά όσους βρίσκονται στην χώρα μας δίχως τα απαραίτητα νόμιμα έγγραφα και ίσως υιοθετούν σε ένα βαθμό ανάλογες συμπεριφορές με τους τελευταίους;
Μια μορφή εισφοράς σε διεκδικητικές ταυτότητες είναι ακριβώς η αποστασιοποίηση από οικεία, πλην καταπιεστικά, μοτίβα εκφοράς και αυτο-πρόσληψης – το γεγονός, για παράδειγμα, ότι στο hip-hop η εθνότητα και ο «άλλος» συγχέονται και η διαφορά μεταξύ τους εξαλείφεται. Αυτό βέβαια αντανακλά – και εκπέμπει - μια αίσθηση αλλοτρίωσης (κάτι που στον μέσο άνθρωπο μπορεί και να ηχεί ως απειλή) όμως προϋπόθεση για άρση της αλλοτρίωσης είναι η ενσυνείδητη βίωσή της. Στο hip-hop αυτό γίνεται δραματικά, με τρόπο ώστε η ανάγκη δράσης για ριζική αλλαγή όχι μόνο να προκύπτει φυσικά αλλά και να γίνεται επιτακτική. Αποδέκτες είναι όλοι όσοι αισθάνονται το βάρος των συνθηκών – κοινωνικά αποκλεισμένοι πληθυσμοί, μειονότητες, μετανάστες. Το ότι στα χρόνια της κρίσης έτσι αρχίζει να αισθάνεται η πλειοψηφία της νεολαίας μας βοηθά να κατανοήσουμε και την όλο και μεγαλύτερη διάδοση του hip-hop στην χώρα μας.
Οι διαμάχες που πιθανότατα είναι έμφυτες σε κάθε hip-hop κοινότητα και η βία η οποία κάποτε εμφιλοχωρεί σε αυτές μπορεί να λειτούργησαν ως πρόκληση για να εκδηλωθεί η βία της Χρυσής Αυγής ενάντια σε ένα μέλος της ελληνικής;
Δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη ότι το hip-hop απηχεί τη βία του περιβάλλοντος εντός του οποίου ανακύπτει. Είναι γνωστό άλλωστε ότι, στις αρχικές του μορφές, υπήρξε τρόπος επίλυσης διαφορών ανάμεσα σε street gangs, δηλαδή νεανικές συμμορίες που διεκδικούσαν τον ίδιο χώρο. Όπως προανέφερα όμως προϋπόθεση για την υπέρβαση μιας αλλοτριωτικής κατάστασης είναι η βίωσή της. Και με τους όρους αυτούς η συγκρουσιακότητα των ράπερ δεν είναι παρά ένας ακόμα τρόπος καταγγελίας – έστω έμμεσος - της γενικευμένης βίας που υφίσταται ο πληθυσμός, προπαντός ο νεανικός. Αυτό ανοίγει και το μεγάλο ζήτημα των ημερών, την καταδίκη της βίας «απ' όπου κι αν προέρχεται». Πρόκειται βέβαια για ανόητο εύρημα που αποσκοπεί στη νομιμοποίηση της κυρίαρχης βίας και την αποτροπή της αντίστασης. Τα αντισώματα της κοινωνικής αντίστασης εξισώνονται με την παθολογία του συστήματος ως «άκρα» ώστε η δουλειά της κατεδάφισης των πάντων να μπορεί να προχωρήσει απρόσκοπτα. Χρειάζονται επ' αυτού τολμηρές κινηματικές πρωτοβουλίες με στόχο όχι μόνο να απαντηθεί στην πράξη το σόφισμα των «άκρων» αλλά και να αλλάξουν επιτέλους οι όροι της συζήτησης.
Τελικά υπάρχει κάτι στο hip-hop που μπορεί να ενοχλεί ιδιαίτερα την Χρυσή Αυγή και όποιους άλλους φασίστες και ναζιστές;
Παρά τα αποτρόπαια σταθερά του χαρακτηριστικά δι-ιστορικά ο φασισμός προσλαμβάνει διάφορες μορφές και επικοινωνιακά μοτίβα προκειμένου να προσεγγίσει τα λαϊκά στρώματα και τους αποκλεισμένους. Η σχέση του φασισμού με το hip-hop εξαρτάται λοιπόν από το χαρακτήρα που το ίδιο το hip-hop παίρνει και το είδος επίδρασης που ασκεί. Η περίπτωση του Παύλου Φύσσα και του δικού του hip hop είναι σίγουρο ότι προκαλεί τη λυσσαλέα αντίδραση του φασισμού (αλλά και ευρύτερα του συστήματος): H καταγγελία της κρατικής καταστολής, της εκμετάλλευσης, της διαφθοράς των πολιτικών αλλά και της αναποφασιστικότητας όσων την κατακρίνουν μόνο στα λόγια είναι πράγματα που ο φασισμός θέλει να εξαλείψει. Όμως δεν είναι όλο το hip-hop το ίδιο, εναπόκειται λοιπόν στη νεολαία και όσους ενεργοποιούνται στο χώρο αυτό να το διασώσουν από την εμπορευματοποίηση από την οποία απειλείται και την συνακόλουθη αποδυνάμωση του ως κινήματος και παράγοντα αλλαγής.
Οι αυτοαποκαλούμενοι εκλεκτοί πάγωσαν
Συγγνώμη ζητήθηκε από οποιονδήποτε θα τον ικανοποιούσε
Αλλά ακόμα με κρατούν όπως τον Ιησού...
...έλεγε ο Chuck D, ηγέτης του πλέον ίσως πολιτικοποιημένου hip-hop γκρουπ όλων των εποχών, των Public Enemy, στο «Welcome To The Terrordome» από το ιστορικό, σχεδόν επικό για τα δεδομένα του είδους, τρίτο τους album «Fear Of A Black Planet» του 1990. Η δίκαιη αγανάκτηση του (αν και ο ίδιος συμμεριζόταν σε μεγάλο βαθμό τις απόψεις των Μαύρων Μουσουλμάνων, της σεχταριστικής και φονταμενταλιστικής αμερικανικής συλλογικότητας/φράξιας που μισαλλόδοξα κηρύττει τον λεγόμενο «μαύρο εθνικισμό», την σοβινιστική θεώρηση που κάποτε φτάνει ακόμα και να προπαγανδίζει την υπεροχή της μαύρης φυλής έναντι της λευκής ούτε προχώρησε μα ούτε και εξέφρασε ποτέ ανάλογες και τόσο ακραίες θέσεις) οφειλόταν στο ότι οι Public Enemey είχαν κατηγορηθεί και στοχοποιηθεί εξαιτίας κάποιων ατυχών και λίαν υποτιμητικών για τους Εβραίους δηλώσεων του επικεφαλής της τριμελούς χορευτικής ομάδας του συγκροτήματος και τότε στενού συνεργάτη του Professor Griff. Με την θυμωμένη λοιπόν αυτή αντίδραση του ο Chuck D ήθελε να δείξει ότι όχι μόνο δεν πίστευε στον «αντίστροφο ρατσισμό» των μαύρων αλλά και ότι δεν θα δεχόταν ποτέ ούτε καν να του τον αποδώσουν...Και έχω την αίσθηση ότι αν ο Παύλος Φύσσας μπορούσε να δει το πως ορισμένοι (δια)χειρίστηκαν τόσο τον ίδιο ως άνθρωπο και σαν μουσικό όσο και την μνήμη του θα αισθανόταν την ίδια οργή, πριν ίσως ξεσπούσε σε γέλια για το πόσο πολύ είχαν παρανοήσει και στη συνέχεια διαστρέψει την ίδια την πραγματικότητα.
Όχι λοιπόν, ο Παύλος Φύσσας δεν είναι ήρωας ούτε πολύ περισσότερο «μάρτυρας», δεν πιστεύω ότι και ο ίδιος θα έβλεπε τον εαυτό του σαν τέτοιο και δεν υπάρχει κανένας λόγος να προσπαθούμε να τον καταστήσουμε με το ζόρι. Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα θα υποστηρίξω ότι ο θάνατος του δεν ήταν με κανένα τρόπο «θυσία» όπως τον αποκάλεσαν κάποιοι, δεν θυσιάστηκε για κανέναν και τίποτα, τολμώ να πω ότι ποτέ δεν ήθελε κάτι τέτοιο και γι' αυτό δεν θα δεχόταν να χαρακτηριστεί η δολοφονία του θυσία άρα κανείς δεν δικαιολογείται να την θεωρεί ή έστω και να την ανάγει σε τέτοια. Κατά την γνώμη μου, τόσο σε όλη την διάρκεια της τόσο σύντομης ζωής του όσο και στην συγκυρία του Θανάτου του, ο Π. Φύσσας δυστυχώς πολύ απλά ήταν αυτό που λέμε «ο λάθος άνθρωπος στην λάθος θέση», ίσως ακόμα και στον λάθος χρόνο: Ένας άνθρωπος που απεχθανόταν την βία, τον αυταρχισμό και την ανελευθερία και γι' αυτό αναπόφευκτα τους αντιτασσόταν και ο οποίος έζησε σε έναν τόπο που μαστίζεται από πολλές κοινωνικές εντάσεις, είχε την ατυχία να προκαλέσει την μήνιν μιας μερίδας του πολυάριθμου λούμπεν στοιχείου της περιοχής η οποία έχει στραφεί στον φασισμό και την ακόμα μεγαλύτερη ατυχία να βρεθεί ένα βράδυ σχεδόν ολομόναχος αντιμέτωπος με μιαν ολόκληρη ομάδα εκπροσώπων αυτής της μερίδας. Η κατάληξη δεν μπορούσε παρά να είναι προδιαγεγραμμένη, είναι όμως η τραγικότητα του Θανάτου του και μόνο που δίνει και την πολιτική διάσταση του, το ίδιο το γεγονός ότι ένας νέος άνθρωπος ολότελα αναίτια δεν ζει πλέον νοηματοδοτεί πολιτικά την δολοφονία του. Το πλήρες ψευδώνυμο του ήταν Killah Past, δηλαδή «ο δολοφόνος του παρελθόντος» και, κατά τραγική ειρωνεία, ήταν οι στείρες ιδεοληψίες και προκαταλήψεις εκ σχεδόν πάσης κατεύθυνσης που έρχονται από το ήδη μακρινό ελληνικό παρελθόν, από την εποχή του εμφυλίου ακόμα, αυτές που τον σκότωσαν. Τόσο απλά και ξεκάθαρα...
Ειπώθηκε και γράφτηκε από πολλούς – και πολύ σωστά – ότι «ο Παύλος ήταν σαν εμάς» ή, ακόμα καλύτερα, ότι «ο Παύλος ήταν ένας από εμάς». Ακριβώς έτσι, μόνον που ένας από εμάς σημαίνει ένας άνθρωπος σαν όλους μας, από εκεί και πέραν όμως, εκτός από την κοινή ανθρώπινη φύση μας, καθένας/ία έχει την δική του προσωπικότητα και τις ιδιότητες που του δίνουν την ταυτότητα του/της, τον/την κάνουν αυτό που είναι. Κατά την εκτίμηση μου λοιπόν ο Παύλος Φύσσας πριν και πάνω απ' όλα ήταν ένας ελεύθερος άνθρωπος, πίστευε ακλόνητα στην ελευθερία των σκέψεων, των λόγων και των πράξεων του και γι' αυτό ανήκε μόνο στον εαυτό του, ακόμα και η ένταξη του στην hip-hop κοινότητα ήταν αποτέλεσμα της ελεύθερης βούλησης και επιλογής του. Αυτή η πίστη του στην ελευθερία τον έκανε επίσης να είναι και αριστερός όπως πολλοί/ές από εμάς, ένας ανέντακτος όμως αριστερός, ακόμα και αν κάποτε είχε ενταχθεί σε έναν ανάλογο πολιτικό φορέα ο ίδιος είχε επιλέξει να μην το δημοσιοποιήσει και δεν μπορούμε παρά να σεβαστούμε αυτή την επιθυμία του και να του αποδώσουμε άλλη πολιτική ταυτότητα πλην του αριστερού πολίτη. Όχι μόνο λοιπόν δεν γίνεται αλλά προσωπικά θεωρώ και ανεπίτρεπτο οποιοσδήποτε και οτιδήποτε - ούτε καν η hip-hop κοινότητα που τόσο την αγάπησε και εκείνη με την σειρά της τον πένθησε αλλά και τον τίμησε όσο περισσότερο και καλύτερα μπορούσε - να καρπωθεί και πόσο μάλλον να καπηλευτεί την πολιτική ή όποιον άλλη σημειολογία του άδικου και πρόωρου Θανάτου του.
Γιατί για όλους τους παραπάνω λόγους ο Παύλος Φύσσας τελικά δεν ανήκε παρά στο κίνημα, το κίνημα των αριστερών και προοδευτικών ανθρώπων που, κατά συνέπεια και κατά τεκμήριο, δεν μπορούν παρά να είναι και αντιφασίστες και το οποίο άρχισε να σχηματίζεται με άτυπες ίσως αλλά και ουσιαστικές διαδικασίες στην χώρα μας λίγο μετά την απαρχή των Μνημονίων και έχοντας τις καταβολές του στον Δεκέμβριο του '08. Ένα δηλαδή από εκείνα τα πάρα πολλά κινήματα που έχουν εμφανιστεί σε όλο σχεδόν τον κόσμο στην πορεία του χρόνου και πάντα προκύπτουν αυθόρμητα, με την απόφαση ενός αριθμού ανθρώπων να δράσουν συλλογικά και συντονισμένα και στη βάση αποκλειστικά κάποιων, όχι απαραίτητα πολλών, κοινών ιδεολογικών εκφάνσεων και κυρίως αξιών. Και κατά την ταπεινή μου γνώμη έχει φτάσει πια ο καιρός, το επιτάσσει η διεθνής και όχι μόνον ελληνική ιστορική συγκυρία, τα σύγχρονα αριστερά κόμματα – και πολλώ δε αυτά που διεκδικούν την εξουσία – να προσεγγίσουν τους όλο και περισσότερους τέτοιους ανθρώπους, τους άντρες και τις γυναίκες που αναγνωρίζουν τον εαυτό τους μόνον ως μέλος κάποιου κινήματος, από αυτήν ακριβώς την οδό: Προτάσσοντας την ιδεολογία και τις αξίες οι οποίες τους συγκινούν και τους κινητοποιούν ώστε και εκείνοι/ες με την σειρά τους να τους στηρίξουν για να υλοποιήσουν τα προγράμματα τους και όχι να προσπαθούν να τους/τις βάλουν υπό την κομματική σκέπη τους με – ανομολόγητο ή μη – σκοπό να τους επιβάλλουν τις αρχές και τις θέσεις τους. Είναι μάλλον και ο μοναδικός τρόπος για να δικαιωθεί ο θάνατος του Παύλου Φύσσα αλλά και οι τόσες άλλες πράξεις της ίδιας ή και της ήσσονος ακόμα βίας που υφίστανται τόσοι και τόσες άλλες σαν και εκείνον...
Πηγή: avgi.gr
Οι «τυμβωρύχοι» αυτοί ανήκουν σε πλείστους χώρους, από τα media μέχρι και πολιτικά κόμματα και δεν είναι διόλου συμπτωματικό ότι όπως ειπώθηκε επανειλημμένα, τόσο στην προαναφερθείσα συνέντευξη Τύπου όσο και με άλλες αφορμές, από φίλους και ομότεχνους του «ο Παύλος δεν ανήκε σε κανένα κόμμα. Είχε φυσικά τις απόψεις και την ιδεολογία του, μπορεί να ψήφιζε και κάτι αλλά δεν μας είχε πει τι...ακόμα όμως και αν το γνωρίζαμε δεν θα το λέγαμε ποτέ»! Αυτό λοιπόν που κυρίως θα κάνω στη συνέχεια (και πάντα με τον προσήκοντα σεβασμό σε ένα νεκρό!) είναι να προσπαθήσω να ιχνηλατήσω αυτές τις απόψεις και την ιδεολογία του καθώς και το γιατί και το πως διαμορφώθηκαν...
Κατευθείαν από το γκέτο που λέγεται Πέραμα..
Αντίθετα από την αρκετά κοινή πεποίθηση γκέτο, αυτά διαφόρων μειονοτήτων, κυρίως αλλά φυσικά όχι πάντα φυλετικών, δεν υπάρχουν μόνο στις αμερικανικές μεγαλουπόλεις αλλά και σε πολλές άλλες χώρες του κόσμου, ακόμα και στην δική μας. Οι αιτίες της δημιουργίας τους είναι η κρατική αδιαφορία, η χρόνια και σταθερή οικονομική δυσπραγία ολόκληρων περιοχών και αρκετοί ακόμα και μερικά από αυτά βρίσκονται στις δυτικές και τις νότιες και γειτνιάζουσες με την θάλασσα παρυφές του πολεοδομικού συγκροτήματος της Αθήνας και του επινείου της, του Πειραιά. Σε ένα από τα τελευταία λοιπόν, στο Πέραμα, γεννήθηκε στις 10 Απριλίου 1979, μεγάλωσε και έζησε ο Παύλος Φύσσας...Παιδί εργατικής και με αριστερές καταβολές οικογένειας, με πατέρα που δούλευε στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη και πληροφορίες λένε ότι είναι μέλος του ΚΚΕ και επίσης ότι είχε συνδικαλιστική δράση στο σωματείο των ναυτεργατών, εργάστηκε και ο ίδιος στη Ζώνη και σε άλλες ανάλογες δουλειές και ήταν μέλος του Σωματείου Μετάλλου ενώ επί ενάμισυ περίπου χρόνο πριν την δολοφονία του ήταν και αυτός – όπως και τόσοι/ες άλλοι/ες στα σχεδόν τέσσερα χρόνια των Μνημονίων – άνεργος.Η έννοια του γκέτο στην πορεία του χρόνου και της Ιστορίας έχει αλλάξει κατά πολύ...Από τα περίκλειστα των Ναζί για τους Εβραίους φτάσαμε στη σημερινή εποχή στην οποία τα χτίζουν η μισαλλοδοξία, η εχθρότητα που τρέφουν όχι πλέον τόσο οι κοινωνικές τάξεις όσο διάφορες (και διαφορετικές κατά χώρα) ιδιότυπες «κάστες» η μία εναντίον της άλλης και οι πάσης φύσεως κοινωνικοί αποκλεισμοί. Τα σύγχρονα αυτά γκέτο εμφυσούν όχι απλά ένα συγκεκριμένο τρόπο ζωής αλλά, ακόμα σημαντικότερο, μια πολύ πιο συγκεκριμένη νοοτροπία σε όσους γεννιούνται και ζουν σε αυτά και ο Π. Φ., όντας από ένα τέτοιο όπως το Πέραμα, δεν μπορούσε βέβαια να αποτελέσει εξαίρεση στον κανόνα. Ένα καλόκαρδο, απλό, λαϊκό παιδί που του άρεσε η καλή παρέα και να πηγαίνει βόλτες με τους κολλητούς του, αγαπούσε τον Ολυμπιακό ως γνήσιος Πειραιώτης αλλά φυσικά και τα κορίτσια και γενικά αυτό που ήθελε ήταν να περνάει καλά με την πιο θετική έννοια του όρου, χωρίς πολυτέλειες στις οποίες άλλωστε ποτέ δεν ήταν συνηθισμένος και γελώντας όσο περισσότερο και συχνότερα ήταν δυνατόν. Από την άλλη όμως - και όσο και αν δεν ήθελε ποτέ να ενοχλεί κανέναν και ήταν κατηγορηματικά εναντίον της βίας – ως φυσικό επακόλουθο του σκληρού περιβάλλοντος στο οποίο είχε μεγαλώσει ήταν ένας γνήσιος «μάγκας» κατά την παράδοση της περιοχής, δεν ανεχόταν δηλαδή τις προκλήσεις και ακόμα περισσότερο τις προσβολές και το να μειώνει οποιοσδήποτε και με οποιονδήποτε τρόπο την αξιοπρέπεια του.
Κάπου σε αυτή του την διαδρομή όμως βρέθηκε μπροστά του η μουσική...Σύμφωνα με δήλωση του ιδίου στην μοναδική, απ' όσο γνωρίζω, συνέντευξη του που είχε δημοσιευθεί στο Internet - και πιο συγκεκριμένα στο http://hiphop4elements.blogspot.gr τον Μάρτιο του 2001 – το hip-hop «ήταν το εναλλακτικό της εποχής μου, υπήρχε βέβαια και το metal (ή ακόμα και πολύ χειρότερα τα σκυλάδικα σε κάποιο τηλεοπτικό reality show, θα τολμούσα να προσθέσω – σ. σ.) και άλλα παρεμφερή είδη αλλά δεν είχαν την αμεσότητα της rap μουσικής ούτε την τέχνη στο δρόμο όπως η hip-hop οπότε όλο αυτό μου άρεσε και ταίριαζε στην ιδιοσυγκρασία μου» και αυτό και έκανε, αρχικά διαμέσου της Freestyle Productions, της ομάδας δηλαδή του low bap η οποία συσπειρωνόταν γύρω και υπό την ηγεσία των Active Member, επί της ουσίας δηλαδή του B. D. Foxmoor, κατά κόσμον Μιχάλη Μυτακίδη, οπότε και υιοθέτησε το ψευδώνυμο Killah P. Δεν άργησε πολύ όμως να εγκαταλείψει αυτή την παρέα – που επίσης είχε και έχει ως έδρα το Πέραμα – για να χαράξει την δική του και προσωπική πια rap πορεία...
«Ρίμες που σκοτώνουν»
Στην προαναφερθείσα συνέντευξη ο Π. Φύσσας αποκαλύπτει ότι η πρώτη καθοριστική επιρροή του ήταν ο MC Hammer, ο Αμερικανός ράπερ ο οποίος είναι κυρίως γνωστός για την τεράστια διεθνή επιτυχία του (αυτό δηλαδή που στην ορολογία της μουσικής βιομηχανίας αποκαλείται one hit wonder) «U Can't Touch This» το 1990 και αυτό, τουλάχιστον για τους γνωρίζοντες το hip-hop, είναι αρκετό για να καταλάβουν πολλά. Όπως συμβαίνει συνήθως σε ένα καθαρά βιωματικό μουσικό ιδίωμα σαν το rap αυτό που έκανε ο Killah P ήταν μια αντανάκλαση του χαρακτήρα και της προσωπικότητας του, ένα hip-hop στην πλειονότητα του διασκεδαστικό και το οποίο εξυμνούσε τις απλές, μικρές χαρές της ζωής, με πιο χαρακτηριστικό ίσως αυτής της πλευράς του το κομμάτι «Γυναίκες Και Μπύρες».Τα γκέτο της εποχής μας – και, είτε μας αρέσει είτε όχι, η hip-hop κοινότητα αποτελεί ένα τέτοιο, λόγω των ειδικών συνθηκών της χώρας μας μάλιστα ακόμα περισσότερο από όσο και στην ίδια την γενέτειρα του, τις ΗΠΑ – έχουν και ένα άλλο χαρακτηριστικό, η προκατάληψη που είναι το κυριότερο δομικό υλικό τους υφίσταται, αν και με διαφορετικό προφανώς τρόπο, τόσο για τους εκτός όσο και για τους εντός τους και λειτουργεί έτσι ώστε από αμφότερες τις πλευρές οι «τοίχοι» τους να γίνονται όλο και παχύτεροι και να υψώνονται περισσότερο με την έσωθεν αίσθηση του ιδιότυπου «εγκλεισμού», της απομόνωσης από το σύνολο και τελικά της μοναξιάς και τη συνακόλουθης αμυντικής στάσης – η οποία, όπως συμβαίνει τις περισσότερες φορές, δεν αργεί να μεταβληθεί σε μιαν άδηλη επιθετικότητα - να εργάζεται σχεδόν με τόσο ζήλο για αυτό όσο και η έξωθεν μη κατανόηση και κατά συνέπεια άλογη απόρριψη της όποιας διαφορετικότητας. Ως Έλληνας ράπερ ο Killah P δεν μπορούσε φυσικά να αποφύγει αυτή την συμπεριφορά που σχεδόν επιβάλλει η κοινότητα/γκέτο του στα μέλη της και τελικά τα οδηγεί στο να βλέπουν παντού «εχθρούς» οι οποίοι τους επιβουλεύονται, ένα αληθινά θλιβερό γεγονός που δεν μπορούν να υπερβούν ούτε οι σοβαρότεροι και αξιολογότεροι εξ αυτών όπως οι Active Member (ας θυμηθούμε μόνον ορισμένες δημόσιες αντιδράσεις και τοποθετήσεις τους επί συγκεκριμένων ζητημάτων που ανέκυψαν – μάλλον από το πουθενά; - το καλοκαίρι). Και αναπόφευκτα την εκδήλωσε και διαμέσου της μουσικής του με απολύτως τυπική για το hip-hop προκλητικότητα, ακόμα και με την δόση αλαζονείας η οποία είναι σχεδόν υποχρεωτική για το είδος, ειδικά όταν γίνεται αυτοαναφορικό χωρίς όμως να απουσιάζουν από την δουλειά του και δείγματα διαύγειας, σαφήνειας, ακόμα και σύνεσης όπως το γραμμένο για τα κακώς κείμενα της ίδιας της hip-hop κοινότητας «Α.ΛΗ.ΤΗΣ» (http://www.youtube.com/watch?v=fxPmDsY84k4).
Από την άλλη όμως εξαιτίας της καταγωγής, του οικογενειακού περιβάλλοντος αλλά και των εμπειριών του στον τόπο όπου ζούσε είχε από νωρίς ταξική συνείδηση και τοποθετούσε τον εαυτό στον ευρύτερο αριστερό χώρα. Η επίδραση της σκέψης μα και των στίχων του B. D. Foxmoor και της όλης αντισυμβατικής και, σε πολύ μεγάλο βαθμό και αποφασιστικά, εφ' όλης της ύλης αντισυστημικής στάσης των Active Member όμως έπαιξαν σίγουρα πολύ σημαντικό ρόλο για να γίνουν οι απόψεις του πολύ πιο συνειδητοποιημένες, γεγονός που από ένα σημεία και μετά άρχισε να εκφράζεται και μέσα από την μουσική του με την κάθετη αντίθεση του στον φασισμό να έρχεται ως φυσική και λογική συνέχεια τους. Έτσι δίπλα στα κομμάτια του των οποίων η θεματολογία είχε να κάνει με την καθημερινότητα του σιγά – σιγά εμφανίστηκαν και κάποια άλλα, πολύ πιο «σκληρά» στιχουργικά και με έντονες κοινωνικές αναφορές, κάποτε ακόμα και με σαφείς θέσεις για αμιγώς πολιτικά ζητήματα. Αναφέρω ενδεικτικά τα «Για Το Καλό Μου» (βασισμένο στο ομώνυμο κομμάτι του Γιάννη Μηλιώκα, http://www.youtube.com/watch?v=PpI6O-bltwI), «Εκτός Ελέγχου» (http://www.youtube.com/watch?v=6Q8v3bglLWM), την συμμετοχή του μαζί με τον φίλο του Tiny Jackal σε ένα κομμάτι του Δημήτρη Μεντζέλου των Ημισκούμπρια το οποίο ήταν στο συνηθισμένο μεν χιουμοριστικό στιλ των τελευταίων αλλά με ουκ ολίγες αιχμές, το «Κρίση – Πτήση – Στύση» (ας σημειωθεί ότι ο Δ. Μεντζέλος συμμετείχε και σε ένα πολύ πιο ξένοιαστο δικό του τραγούδι, το «Ρούμι – Τεκίλα» του '08http://www.youtube.com/watch?v=Hrkc1CdPEOM) και αυτό που έμελλε να είναι το τελευταίο του κομμάτι, το – επίσης από κοινού με τον Tiny Jackal - «Angela Merkel» (http://www.youtube.com/watch?v=DrhzTEag1MU).
Η μη συλλογική ενοχή και η ατομική αθωότητα δεν είναι αντιθετικές έννοιες...
Προσπαθώντας να κατανοήσουμε καλύτερα το περιβάλλον εντός του οποίου συνέβη η εγκληματική αυτή πράξη απευθυνθήκαμε στον Γιώργο Φαράκλα, καθηγητή πολιτικής φιλοσοφίας στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου και τον Σεραφείμ Σεφεριάδη, επίκουρος καθηγητής πολιτικής επιστήμης επίσης στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου αλλά και ισόβιο μέλος της κοινότητας των διδασκόντων του ιδίου τμήματος του πανεπιστημίου του Cambridge. Ο Γιώργος Φαράκλας μας ανέλυσε το πολιτικοκοινωνικό περιβάλλον στο οποίο βρήκε γόνιμο έδαφος ανάπτυξης η Χρυσή Αυγή.Υπάρχει όντως έξαρση και αύξηση της σωματικής ή και της κατά της ζωής βίας στην περίοδο των Μνημονίων; Και αν ναι, η αιτία της είναι μόνον η οικονομική κρίση ή υφίστανται και άλλες;
Δεν μπορώ να πω αν όντως υπάρχει αύξηση αυτών των φαινομένων σωματικής βίας, ίσως επειδή απλά δεν το βλέπω στην περιοχή όπου κατοικώ...Σίγουρα όμως υπάρχει μια έξαρση διαφόρων ειδών βίας και από πλείστες κατευθύνσεις. Και αναμφίβολα γίνεται πολύ περισσότερος λόγος για την βία!
Παρατηρείται μια ταχύτερη και σε μεγαλύτερη έκταση από το παρελθόν «λουμπενοποίηση» της ελληνικής κοινωνίας;
Δύσκολο να απαντήσω με βεβαιότητα και για αυτό αλλά πιστεύω ότι ναι, συμβαίνει...Και μια από τις αιτίες του είναι φυσικά η οικονομική κρίση αλλά αναμφίβολα υπάρχουν και άλλες και βαθύτερες. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι λούμπεν μπορεί να είναι και άνθρωποι που όχι μόνο δεν έχουν κανένα οικονομικό πρόβλημα αλλά αντίθετα είναι πλούσιοι...
Αν λοιπόν η ηγετική ομάδα της Χρυσής Αυγής διαθέτει στο ακέραιο τον τρόπο σκέψης και τα συμπεριφορικά χαρακτηριστικά των φασιστών μπορούμε να πούμε ότι τα μεσαία στελέχη και τα μέλη/εκτελεστικά όργανα της είναι απλά λούμπεν;
Νομίζω ότι αυτό ισχύει για την πλειοψηφία τους, όπως επίσης εξάλλου και για τους μεγαλύτερης ηλικίας ψηφοφόρους της που αύξησαν τόσο τα ποσοστά της. Και αυτό είναι ένα αρνητικό γεγονός που όμως σαφώς έχει και μια θετική πλευρά, είναι δηλαδή πολύ προτιμότερο να έχουμε έναν αριθμό λούμπεν ψηφοφόρων της ΧΑ παρά ισάριθμους συνειδητούς φασίστες. Δεν θα έπρεπε όμως να μας εκπλήσσει αυτό το φαινόμενο όταν μιλάμε για την ελληνική πολιτική ζωή...Εδώ και αρκετά χρόνια ο πολιτικός λόγος μα και οι σχετικές συμπεριφορές στην χώρα μας λουμπενοποιούνται όλο και περισσότερο, για παράδειγμα ο Θόδωρος Πάγκαλος, ένας μορφωμένος αστός πολιτικός, δρα και φέρεται δημόσια όλο και πιο λούμπεν στο πέρασμα του χρόνου.
Τί είναι αυτό που βάζει το όποιο όπλο στο χέρι οποιουδήποτε Γιώργου Ρουπακιά αλλά και τι είναι αυτό το οποίο τον ωθεί να το χρησιμοποιήσει εναντίον της ζωής κάποιου;
Αδύνατον να μπεις στη θέση, πόσο μάλλον στο μυαλό, κάποιου που διαπράττει ένα τέτοιο έγκλημα...Σίγουρα βέβαια παίζει πολύ μεγάλο ρόλο ο φόβος, όπως ακριβώς συνέβη και κατά την άνοδο του Χίτλερ στην Γερμανία. Πρώτα εμπνέεις τον φόβο σε κάποιους και μετά εμφανίζεσαι ως ο προστάτης τους, αυτός που θα τους προστατεύσει από εκείνο τον υποσυνείδητο φόβο τον οποίο εσύ ο ίδιος τους προκάλεσες! Η ΧΑ αυτοπαρουσιαζόταν ως το κόμμα που θα προστάτευε τον λαό, όλους μας, από την εγκληματικότητα!
Yπάρχει μία και μόνη βία ή πολλές;
Σαφέστατα περισσότερες από μία, το να μην το δεχτούμε αυτό σημαίνει να ανατρέψουμε ένα νομικό πολιτισμό αιώνων που διακρίνει πλημμελήματα, πταίσματα και κακουργήματα! Το να κάψεις π. χ. έναν κάδο σκουπιδιών είναι σίγουρα μια βίαιη, ακόμα και αξιόποινη πράξη αλλά δεν μπορεί βέβαια να συγκριθεί με την αφαίρεση μιας ζωής...
Αυτή η χειρότερη μορφή βίας είναι αποκλειστικό προϊόν της λουμπενοποίησης της κοινωνίας που προαναφέραμε;
Σε ένα βαθμό ναι, οπωσδήποτε όμως εμπλέκονται και άλλοι παράγοντες...Προσωπικά πάντως πιστεύω ότι πρέπει να αναγνωριστεί στην κυβέρνηση Σαμαρά ότι, για όποιους λόγους και αν το έκανε, τόλμησε επιτέλους να αντιμετωπίσει την ΧΑ έτσι όπως έπρεπε. Θεωρώ ότι είναι πολύ καλύτερο να έχουμε μια Νέα Δημοκρατία που επαίρεται, έστω και υπέρ του δέοντος, για το ότι φυλάκισε στελέχη της ΧΑ παρά μια ΝΔ που λοξοκοιτά και κλείνει το μάτι στην ΧΑ...Και για εμένα το πλέον θετικό που μπορεί να προκύψει από αυτή την υπόθεση είναι να περιοριστεί, αν όχι να ανακοπεί, η απήχηση της ΧΑ μα και της φασιστικής ιδεολογίας που εκπροσωπεί στους πολύ νέους ανθρώπους, τους δεκαοκτάχρονους που ψηφίζουν για πρώτη φορά και η οποία, όπως φάνηκε πέρυσι, ήταν δυστυχώς αρκετά μεγάλη.
Και πολύ δύσκολα ομολογουμένως κάθε λογικός άνθρωπος, αριστερός ή μη, θα μπορούσε να διαφωνήσει με αμφότερες αυτές τις διαπιστώσεις...
Η συγκρουσιακότητα του hip-hop ως αντίσταση στη γενικευμένη βία
Ο Σεραφείμ Σεφεριάδης, ο οποίος έχει ασχοληθεί επί μακρόν και εις βάθος με τα κοινωνικά κινήματα και την Ιστορία τους, εστίασε στον κινηματικό χαρακτήρα του hip-hop και το πως εντάσσεται στο πλαίσιο που έθεσε παραπάνω ο έτερος πανεπιστημιακός.
Το hip-hop έχει τα χαρακτηριστικά κινήματος;
Το hip-hop αποτελεί αμφισβητησιακό μουσικό ρεύμα σε άμεση συνάφεια με το τόπο και τον χρόνο παραγωγής του. Η διάρκεια του στον χρόνο (ας μην ξεχνούμε ότι πρωτοεμφανίστηκε στη Νέα Υόρκη στα τέλη της δεκαετίας του '70) πράγματι δημιουργεί συνειρμούς «κινήματος», κατά το ότι το μήνυμα που εκπέμπει – μήνυμα που σαρκάζει καυστικά τις περιρρέουσες κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές συνθήκες - διαρρηγνύει όλες σχεδόν τις συμβατικές φόρμες. «Κίνημα» όμως είναι όρος τον οποίο θα πρέπει να διατηρήσουμε για εγχειρήματα δημόσια και μαζικά που ρητά αποσκοπούν στην άρση μορφών κυριαρχίας και μετέρχονται δόκιμων μορφών δράσης με στόχο την παρεμπόδιση της ομαλής αναπαραγωγής του συστήματος. Αν κρατήσουμε αυτή την οπτική (όπως νομίζω πρέπει) θα χρησιμοποιούμε τον χαρακτηρισμό κίνημα με μεγαλύτερη φειδώ, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι το hip-hop παύει να είναι μια μορφή αμφισβήτησης και καταγγελίας που μπορεί να εισφέρει σε κινηματικές διεργασίες.
Πιστεύετε ότι τα μέλη της hip-hop κοινότητας βλέπουν παραλληλίες ή ίσως και ταυτίζονται με τους μετανάστες, ειδικά όσους βρίσκονται στην χώρα μας δίχως τα απαραίτητα νόμιμα έγγραφα και ίσως υιοθετούν σε ένα βαθμό ανάλογες συμπεριφορές με τους τελευταίους;
Μια μορφή εισφοράς σε διεκδικητικές ταυτότητες είναι ακριβώς η αποστασιοποίηση από οικεία, πλην καταπιεστικά, μοτίβα εκφοράς και αυτο-πρόσληψης – το γεγονός, για παράδειγμα, ότι στο hip-hop η εθνότητα και ο «άλλος» συγχέονται και η διαφορά μεταξύ τους εξαλείφεται. Αυτό βέβαια αντανακλά – και εκπέμπει - μια αίσθηση αλλοτρίωσης (κάτι που στον μέσο άνθρωπο μπορεί και να ηχεί ως απειλή) όμως προϋπόθεση για άρση της αλλοτρίωσης είναι η ενσυνείδητη βίωσή της. Στο hip-hop αυτό γίνεται δραματικά, με τρόπο ώστε η ανάγκη δράσης για ριζική αλλαγή όχι μόνο να προκύπτει φυσικά αλλά και να γίνεται επιτακτική. Αποδέκτες είναι όλοι όσοι αισθάνονται το βάρος των συνθηκών – κοινωνικά αποκλεισμένοι πληθυσμοί, μειονότητες, μετανάστες. Το ότι στα χρόνια της κρίσης έτσι αρχίζει να αισθάνεται η πλειοψηφία της νεολαίας μας βοηθά να κατανοήσουμε και την όλο και μεγαλύτερη διάδοση του hip-hop στην χώρα μας.
Οι διαμάχες που πιθανότατα είναι έμφυτες σε κάθε hip-hop κοινότητα και η βία η οποία κάποτε εμφιλοχωρεί σε αυτές μπορεί να λειτούργησαν ως πρόκληση για να εκδηλωθεί η βία της Χρυσής Αυγής ενάντια σε ένα μέλος της ελληνικής;
Δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη ότι το hip-hop απηχεί τη βία του περιβάλλοντος εντός του οποίου ανακύπτει. Είναι γνωστό άλλωστε ότι, στις αρχικές του μορφές, υπήρξε τρόπος επίλυσης διαφορών ανάμεσα σε street gangs, δηλαδή νεανικές συμμορίες που διεκδικούσαν τον ίδιο χώρο. Όπως προανέφερα όμως προϋπόθεση για την υπέρβαση μιας αλλοτριωτικής κατάστασης είναι η βίωσή της. Και με τους όρους αυτούς η συγκρουσιακότητα των ράπερ δεν είναι παρά ένας ακόμα τρόπος καταγγελίας – έστω έμμεσος - της γενικευμένης βίας που υφίσταται ο πληθυσμός, προπαντός ο νεανικός. Αυτό ανοίγει και το μεγάλο ζήτημα των ημερών, την καταδίκη της βίας «απ' όπου κι αν προέρχεται». Πρόκειται βέβαια για ανόητο εύρημα που αποσκοπεί στη νομιμοποίηση της κυρίαρχης βίας και την αποτροπή της αντίστασης. Τα αντισώματα της κοινωνικής αντίστασης εξισώνονται με την παθολογία του συστήματος ως «άκρα» ώστε η δουλειά της κατεδάφισης των πάντων να μπορεί να προχωρήσει απρόσκοπτα. Χρειάζονται επ' αυτού τολμηρές κινηματικές πρωτοβουλίες με στόχο όχι μόνο να απαντηθεί στην πράξη το σόφισμα των «άκρων» αλλά και να αλλάξουν επιτέλους οι όροι της συζήτησης.
Τελικά υπάρχει κάτι στο hip-hop που μπορεί να ενοχλεί ιδιαίτερα την Χρυσή Αυγή και όποιους άλλους φασίστες και ναζιστές;
Παρά τα αποτρόπαια σταθερά του χαρακτηριστικά δι-ιστορικά ο φασισμός προσλαμβάνει διάφορες μορφές και επικοινωνιακά μοτίβα προκειμένου να προσεγγίσει τα λαϊκά στρώματα και τους αποκλεισμένους. Η σχέση του φασισμού με το hip-hop εξαρτάται λοιπόν από το χαρακτήρα που το ίδιο το hip-hop παίρνει και το είδος επίδρασης που ασκεί. Η περίπτωση του Παύλου Φύσσα και του δικού του hip hop είναι σίγουρο ότι προκαλεί τη λυσσαλέα αντίδραση του φασισμού (αλλά και ευρύτερα του συστήματος): H καταγγελία της κρατικής καταστολής, της εκμετάλλευσης, της διαφθοράς των πολιτικών αλλά και της αναποφασιστικότητας όσων την κατακρίνουν μόνο στα λόγια είναι πράγματα που ο φασισμός θέλει να εξαλείψει. Όμως δεν είναι όλο το hip-hop το ίδιο, εναπόκειται λοιπόν στη νεολαία και όσους ενεργοποιούνται στο χώρο αυτό να το διασώσουν από την εμπορευματοποίηση από την οποία απειλείται και την συνακόλουθη αποδυνάμωση του ως κινήματος και παράγοντα αλλαγής.
Κάθε τέλος είναι και μια νέα αρχή...
Η σταύρωση δεν είναι προϊόν της φαντασίαςΟι αυτοαποκαλούμενοι εκλεκτοί πάγωσαν
Συγγνώμη ζητήθηκε από οποιονδήποτε θα τον ικανοποιούσε
Αλλά ακόμα με κρατούν όπως τον Ιησού...
...έλεγε ο Chuck D, ηγέτης του πλέον ίσως πολιτικοποιημένου hip-hop γκρουπ όλων των εποχών, των Public Enemy, στο «Welcome To The Terrordome» από το ιστορικό, σχεδόν επικό για τα δεδομένα του είδους, τρίτο τους album «Fear Of A Black Planet» του 1990. Η δίκαιη αγανάκτηση του (αν και ο ίδιος συμμεριζόταν σε μεγάλο βαθμό τις απόψεις των Μαύρων Μουσουλμάνων, της σεχταριστικής και φονταμενταλιστικής αμερικανικής συλλογικότητας/φράξιας που μισαλλόδοξα κηρύττει τον λεγόμενο «μαύρο εθνικισμό», την σοβινιστική θεώρηση που κάποτε φτάνει ακόμα και να προπαγανδίζει την υπεροχή της μαύρης φυλής έναντι της λευκής ούτε προχώρησε μα ούτε και εξέφρασε ποτέ ανάλογες και τόσο ακραίες θέσεις) οφειλόταν στο ότι οι Public Enemey είχαν κατηγορηθεί και στοχοποιηθεί εξαιτίας κάποιων ατυχών και λίαν υποτιμητικών για τους Εβραίους δηλώσεων του επικεφαλής της τριμελούς χορευτικής ομάδας του συγκροτήματος και τότε στενού συνεργάτη του Professor Griff. Με την θυμωμένη λοιπόν αυτή αντίδραση του ο Chuck D ήθελε να δείξει ότι όχι μόνο δεν πίστευε στον «αντίστροφο ρατσισμό» των μαύρων αλλά και ότι δεν θα δεχόταν ποτέ ούτε καν να του τον αποδώσουν...Και έχω την αίσθηση ότι αν ο Παύλος Φύσσας μπορούσε να δει το πως ορισμένοι (δια)χειρίστηκαν τόσο τον ίδιο ως άνθρωπο και σαν μουσικό όσο και την μνήμη του θα αισθανόταν την ίδια οργή, πριν ίσως ξεσπούσε σε γέλια για το πόσο πολύ είχαν παρανοήσει και στη συνέχεια διαστρέψει την ίδια την πραγματικότητα.
Όχι λοιπόν, ο Παύλος Φύσσας δεν είναι ήρωας ούτε πολύ περισσότερο «μάρτυρας», δεν πιστεύω ότι και ο ίδιος θα έβλεπε τον εαυτό του σαν τέτοιο και δεν υπάρχει κανένας λόγος να προσπαθούμε να τον καταστήσουμε με το ζόρι. Προχωρώντας ένα βήμα παραπέρα θα υποστηρίξω ότι ο θάνατος του δεν ήταν με κανένα τρόπο «θυσία» όπως τον αποκάλεσαν κάποιοι, δεν θυσιάστηκε για κανέναν και τίποτα, τολμώ να πω ότι ποτέ δεν ήθελε κάτι τέτοιο και γι' αυτό δεν θα δεχόταν να χαρακτηριστεί η δολοφονία του θυσία άρα κανείς δεν δικαιολογείται να την θεωρεί ή έστω και να την ανάγει σε τέτοια. Κατά την γνώμη μου, τόσο σε όλη την διάρκεια της τόσο σύντομης ζωής του όσο και στην συγκυρία του Θανάτου του, ο Π. Φύσσας δυστυχώς πολύ απλά ήταν αυτό που λέμε «ο λάθος άνθρωπος στην λάθος θέση», ίσως ακόμα και στον λάθος χρόνο: Ένας άνθρωπος που απεχθανόταν την βία, τον αυταρχισμό και την ανελευθερία και γι' αυτό αναπόφευκτα τους αντιτασσόταν και ο οποίος έζησε σε έναν τόπο που μαστίζεται από πολλές κοινωνικές εντάσεις, είχε την ατυχία να προκαλέσει την μήνιν μιας μερίδας του πολυάριθμου λούμπεν στοιχείου της περιοχής η οποία έχει στραφεί στον φασισμό και την ακόμα μεγαλύτερη ατυχία να βρεθεί ένα βράδυ σχεδόν ολομόναχος αντιμέτωπος με μιαν ολόκληρη ομάδα εκπροσώπων αυτής της μερίδας. Η κατάληξη δεν μπορούσε παρά να είναι προδιαγεγραμμένη, είναι όμως η τραγικότητα του Θανάτου του και μόνο που δίνει και την πολιτική διάσταση του, το ίδιο το γεγονός ότι ένας νέος άνθρωπος ολότελα αναίτια δεν ζει πλέον νοηματοδοτεί πολιτικά την δολοφονία του. Το πλήρες ψευδώνυμο του ήταν Killah Past, δηλαδή «ο δολοφόνος του παρελθόντος» και, κατά τραγική ειρωνεία, ήταν οι στείρες ιδεοληψίες και προκαταλήψεις εκ σχεδόν πάσης κατεύθυνσης που έρχονται από το ήδη μακρινό ελληνικό παρελθόν, από την εποχή του εμφυλίου ακόμα, αυτές που τον σκότωσαν. Τόσο απλά και ξεκάθαρα...
Ειπώθηκε και γράφτηκε από πολλούς – και πολύ σωστά – ότι «ο Παύλος ήταν σαν εμάς» ή, ακόμα καλύτερα, ότι «ο Παύλος ήταν ένας από εμάς». Ακριβώς έτσι, μόνον που ένας από εμάς σημαίνει ένας άνθρωπος σαν όλους μας, από εκεί και πέραν όμως, εκτός από την κοινή ανθρώπινη φύση μας, καθένας/ία έχει την δική του προσωπικότητα και τις ιδιότητες που του δίνουν την ταυτότητα του/της, τον/την κάνουν αυτό που είναι. Κατά την εκτίμηση μου λοιπόν ο Παύλος Φύσσας πριν και πάνω απ' όλα ήταν ένας ελεύθερος άνθρωπος, πίστευε ακλόνητα στην ελευθερία των σκέψεων, των λόγων και των πράξεων του και γι' αυτό ανήκε μόνο στον εαυτό του, ακόμα και η ένταξη του στην hip-hop κοινότητα ήταν αποτέλεσμα της ελεύθερης βούλησης και επιλογής του. Αυτή η πίστη του στην ελευθερία τον έκανε επίσης να είναι και αριστερός όπως πολλοί/ές από εμάς, ένας ανέντακτος όμως αριστερός, ακόμα και αν κάποτε είχε ενταχθεί σε έναν ανάλογο πολιτικό φορέα ο ίδιος είχε επιλέξει να μην το δημοσιοποιήσει και δεν μπορούμε παρά να σεβαστούμε αυτή την επιθυμία του και να του αποδώσουμε άλλη πολιτική ταυτότητα πλην του αριστερού πολίτη. Όχι μόνο λοιπόν δεν γίνεται αλλά προσωπικά θεωρώ και ανεπίτρεπτο οποιοσδήποτε και οτιδήποτε - ούτε καν η hip-hop κοινότητα που τόσο την αγάπησε και εκείνη με την σειρά της τον πένθησε αλλά και τον τίμησε όσο περισσότερο και καλύτερα μπορούσε - να καρπωθεί και πόσο μάλλον να καπηλευτεί την πολιτική ή όποιον άλλη σημειολογία του άδικου και πρόωρου Θανάτου του.
Γιατί για όλους τους παραπάνω λόγους ο Παύλος Φύσσας τελικά δεν ανήκε παρά στο κίνημα, το κίνημα των αριστερών και προοδευτικών ανθρώπων που, κατά συνέπεια και κατά τεκμήριο, δεν μπορούν παρά να είναι και αντιφασίστες και το οποίο άρχισε να σχηματίζεται με άτυπες ίσως αλλά και ουσιαστικές διαδικασίες στην χώρα μας λίγο μετά την απαρχή των Μνημονίων και έχοντας τις καταβολές του στον Δεκέμβριο του '08. Ένα δηλαδή από εκείνα τα πάρα πολλά κινήματα που έχουν εμφανιστεί σε όλο σχεδόν τον κόσμο στην πορεία του χρόνου και πάντα προκύπτουν αυθόρμητα, με την απόφαση ενός αριθμού ανθρώπων να δράσουν συλλογικά και συντονισμένα και στη βάση αποκλειστικά κάποιων, όχι απαραίτητα πολλών, κοινών ιδεολογικών εκφάνσεων και κυρίως αξιών. Και κατά την ταπεινή μου γνώμη έχει φτάσει πια ο καιρός, το επιτάσσει η διεθνής και όχι μόνον ελληνική ιστορική συγκυρία, τα σύγχρονα αριστερά κόμματα – και πολλώ δε αυτά που διεκδικούν την εξουσία – να προσεγγίσουν τους όλο και περισσότερους τέτοιους ανθρώπους, τους άντρες και τις γυναίκες που αναγνωρίζουν τον εαυτό τους μόνον ως μέλος κάποιου κινήματος, από αυτήν ακριβώς την οδό: Προτάσσοντας την ιδεολογία και τις αξίες οι οποίες τους συγκινούν και τους κινητοποιούν ώστε και εκείνοι/ες με την σειρά τους να τους στηρίξουν για να υλοποιήσουν τα προγράμματα τους και όχι να προσπαθούν να τους/τις βάλουν υπό την κομματική σκέπη τους με – ανομολόγητο ή μη – σκοπό να τους επιβάλλουν τις αρχές και τις θέσεις τους. Είναι μάλλον και ο μοναδικός τρόπος για να δικαιωθεί ο θάνατος του Παύλου Φύσσα αλλά και οι τόσες άλλες πράξεις της ίδιας ή και της ήσσονος ακόμα βίας που υφίστανται τόσοι και τόσες άλλες σαν και εκείνον...
Πηγή: avgi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ευχαριστούμε, για το σχόλιό σας!
Για οποιοδήποτε θέμα, επικοινωνήστε
με το mail του OPENwind NETwork
(openwind13@gmail.com)