Η νότια Ευρώπη ενόψει των ευρωεκλογών

του Δήμου Χλωπτσιούδη

δημοσιεύτηκε στο tvxs.gr

Τούτες οι ευρωεκλογές για τον ευρωνότο έχουν και τη δική τους σημασία. Είναι μία ευκαιρία να αναδείξουν δυνάμεις που δε θα συντηρήσουν τεχνητά την κρίση και θα φέρουν τους πολίτες στο προσκήνιο. Γιατί τελικά αν κάτι αναδείχθηκε σε επίπεδο θεσμών την προηγούμενη πενταετία είναι η περιθωριοποίηση των πολιτών και η λειτουργία των θεσμών μόνο σε τυπικό επίπεδο, απέχοντας εμφανώς από τη δημοκρατία. 

Η πολιτική της ΕΕ για τις χώρες με χρέος ορίστηκε από διμερείς συναντήσεις του γαλλογερμανικού άξονα χωρίς καν δικαίωμα λόγου σε Ευρωπαίους πολίτες ή τα θεσμικά όργανα εκπροσώπησής τους. Τα Θεμελιώδη Δικαιώματα και οι Ατομικές Ελευθερίες βρέθηκαν στο στόχαστρο των νεοφιλελεύθερων δυνάμεων που θέλουν να μετασχηματίσουν τις κοινωνίες με πισωγύρισμα στο ΙΘ΄ αιώνα. Η ΕΕ δεν κατάφερε να φέρει ισορροπία στην ήπειρο. Αντίθετα, έφερε συνθήκες πολέμου στις ευρωμεσογειακές χώρες και συνθήκες ένδειας σε εκατομμύρια πολιτών στις λεγόμενες βιομηχανικές/ανεπτυγμένες χώρες.

Στην ανάγκη υπεράσπισης των επιχειρηματικών και χρηματοπιστωτικών ελίτ η ΕΕ δε σεβάστηκε βασικές κατακτήσεις της ευρωπαϊκής σκέψης και της ενωσιακής νομοθεσίας. Θεσμοθέτησε την οικονομική ανισορροπία οξύνοντας τα ελλείμματα και τα αρνητικά ισοζύγια προς όφελος συγκεκριμένων εθνικών βιομηχανικών κι επιχειρηματικών κολοσσών. Θεσμοθέτησε τον κοινωνικό δαρβινισμό και τη φτώχεια σε όλα τα κράτη μέλη αποκλείοντας όλο και περισσότερα άτομα από δομές πρόνοιας και την εργασία.

Η Ποιότητα Ζωής, η Υγεία και η Παιδεία βρέθηκαν από νωρίς στο στόχαστρο των πολιτικών λιτότητας. Το δικαίωμα στην εργασία αμφισβητήθηκε ενώ επιλέχθηκαν δομές απασχόλησης μακριά -ή αντίθετα- από τα βασικά εργασιακά δικαιώματα. Παράλληλα, ο αυταρχισμός επιβλήθηκε ως αναγκαία λύση απέναντι στις φωνές των πολιτών που καταπιέζονται. Η Ένωση δε σεβάστηκε ούτε βασικά δικαιώματα στην έκφραση, ενώ φάνηκε να κλείνει τα μάτια μπροστά στην καταστολή που απλώθηκε σαν επιδημία σε όλο τον Νότο.

Η ίδια η ΕΕ με την αδυναμία της να διαμορφώσει μία ολοκληρωμένη πολιτική απέναντι στην κρίση (λογικό μεν, αφού ήταν έρμαιο των ηπειρωτικών ελίτ), αναγέννησε τα νεοναζιστικά μορφώματα σε όλες τις χώρες. Τροφοδότησε τον εθνικισμό σε όλες τις χώρες. Οι πιο αδύναμες κοινωνίες, εκείνες που χτυπήθηκαν περισσότερο από την κρίση, στηρίχτηκαν στο εθνικό φαντασιακό επιστρέφοντας στο ένδοξο παρελθόν, την καθαρότητα του αίματος και το μίσος.

Η ανάδειξη ενός υποψηφίου από τις χώρες που πλήττονται από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που επιβλήθηκαν ερήμην των πολιτών, δημιουργεί πρωτοφανείς συνθήκες συνεργασίας μεταξύ των κινημάτων σε όλες τις εθνικές κοινότητες. Για πρώτη φορά στην Ένωση δυναμώνει η ελπίδα για μία ένωση των αντινεοφιλελεύθερων κινημάτων, ξεπερνώντας τις τοπικές σκοπέλους και τη φενάκη των συνόρων.

Άλλωστε, είναι αναγκαία η σύναψη συμμαχιών μεταξύ των νοτιοευρωπαϊκών κινημάτων προκειμένου από κοινού να αντισταθούν στη νεοφιλελεύθερη λαίλαπα. Χωρίς συμμαχίες και κινηματική συνεργασία, ο κίνδυνος μιας ήττας κατά το κυπριακό προηγούμενο (που η Κύπρος έμεινε απομονωμένη από συμμαχίες και κινήματα, συν βέβαια ότι προσπάθησε να βρει απάντηση στην τραπεζική της κρίση με όρους νεοφιλελεύθερους) είναι ορατός.

Οι ευρωεκλογές όμως δίνουν τη μοναδική ευκαιρία μιας ευρωμεσογειακής κινηματικής συμμαχίας αντίστασης. Η ηχηρή παρουσία των κινημάτων στο Ευρωκοινοβούλιο και η εκπροσώπησή τους σε θεσμικά όργανα, χωρίς να αποτελούν αυτοσκοπό, είναι ο δρόμος των πολιτών.

Σήμερα καθίσταται αναγκαίο παρά ποτέ η Ευρώπη να ξαναβρεθεί δίπλα στους πολίτες και να θεσμοθετήσει για το δικό τους ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις στην Ένωση και τις χώρες τους. Και ακριβώς ένα τέτοιο μήνυμα επανάκτησης της δύναμης των ανθρώπων πρέπει να κατευθυνθεί προς τις Βρυξέλλες από τους ψηφοφόρους. Άλλωστε, έχει αποδειχθεί ότι ούτε οι Έλληνες ούτε οι Ευρωπαίοι κάτοικοι της Μεσογείου μπορούν να υπολογίζουν στις συντηρητικές κυβερνήσεις που τους οδηγούν στην κόλαση της απαξίας και της πληβειοποίησης.