Το μίσος για τη Μεταπολίτευση

H Μεταπολίτευση εξελίχθηκε σε πρωτόγνωρη στιγμή ελευθερίας για την κοινωνία. 

Οι επέτειοι αποτελούν συνήθως αφορμή για αναστοχασμό. Οπότε, σήμερα, σαράντα χρόνια μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, 

είναι μάλλον η κατάλληλη στιγμή να μιλήσουμε για τη σημασία της Μεταπολίτευσης.

Το πρώτο που θα πρέπει να λεχθεί είναι ότι ο όρος «αποκατάσταση» δεν είναι ορθός. Γιατί η Μεταπολίτευση δεν συνιστά επιστροφή στο πρότερο της δικτατορίας καθεστώς, αλλά μια νέα κατάσταση. Με εμβληματική στιγμή τη νομιμοποίηση της κομμουνιστικής Αριστεράς, η Μεταπολίτευση αποτέλεσε ρήξη με το προδικτατορικό πολιτικό «απαρτχάιντ» σε βάρος των ηττημένων του Εμφυλίου

Προφανώς το 1974 δεν επήλθε ξαφνικά ο ελευθεριακός παράδεισος. Η αντίληψη του Καραμανλή για τη διακυβέρνηση παρέμεινε αυταρχική, αν και πολύ πιο «στρογγυλεμένη» σε σχέση με τη δεκαετία του ’60, με την πρώτη ευκαιρία η εξουσία στρεφόταν εναντίον των κοινωνικών δικαιωμάτων όπως έκανε με τον αντεργατικό νόμο 330, και η αστυνομική βία δεν σταμάτησε –ο Κουμής και η Κανελλοπούλου είναι τα πιο γνωστά θύματά της. Πάνω απ’ όλα, η ισχύς του πλούτου (με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πολιτική εξουσία) παρέμεινε στα χέρια των λίγων.

Ωστόσο, μέσα στην εξεγερσιακή ατμόσφαιρα του Πολυτεχνείου και κάτω από την κατακραυγή για την καταστροφή της Κύπρου, η Μεταπολίτευση εξελίχθηκε σε πρωτόγνωρη στιγμή ελευθερίας για την κοινωνία. Ποτέ άλλοτε «οι από κάτω» δεν βελτίωσαν τόσο πολύ τη θέση τους σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Είτε σε ό,τι αφορούσε τις πολιτικές ελευθερίες είτε το βιοτικό επίπεδο, η Μεταπολίτευση ήταν η περίοδος που άλλαξε τη μορφή της ελληνικής κοινωνίας προς όφελος των πολλών.

Αυτή η μεγάλη αλλαγή άνοιξε το δρόμο στην έλευση του ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση το 1981. Αν και το ΠΑΣΟΚ ικανοποίησε μικρό μέρος των αιτημάτων του λαϊκού κινήματος, η διακυβέρνηση του σηματοδοτεί το τέλος του μεταπολιτευτικού ριζοσπαστισμού και τη διάψευση των μεγάλων προσδοκιών που γέννησε η πτώση της χούντας. Η εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ το ’81 δεν ήταν η δικαίωση της Μεταπολίτευσης, αλλά ο τρόπος που αυτή έμεινε ημιτελής.

Τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα μετά την επιβολή του Μνημονίου, αναπτύχθηκε στους κύκλους των μνημονιακών κομμάτων και της καθεστωτικής διανόησης ένας λόγος που αποδίδει στη Μεταπολίτευση όλα τα δεινά που υφίσταται η κοινωνία. Η Μεταπολίτευση χαρακτηρίζεται περίοδος χαλάρωσης, ασυδοσίας και αποδιάρθρωσης της θεόθετης αστικής κανονικότητας, που εντέλει οδήγησε στη σημερινή οικονομική και κοινωνική καταστροφή. Αν και καταφανώς δημαγωγικός και στρεψόδικος, εντούτοις, ο «αντιμεταπολιτευτικός» λόγος ερμηνεύει με επάρκεια όσα ακολούθησαν την πτώση της χούντας. Γιατί αυτοί που ξιφουλκούν εναντίον της Μεταπολίτευσης, ορθώς βλέπουν σε αυτήν την ορμητική εισβολή του λαϊκού παράγοντα στο πολιτικό προσκήνιο, την αμφισβήτησης των κάθε λογής ιεραρχιών, την αλλαγή του συσχετισμού δύναμης προς όφελος «των από κάτω», και, κυρίως, το φόβο μήπως η νεογέννητη δημοκρατία μπει σε πιο ριζοσπαστικές ατραπούς. Στην πραγματικότητα, το «μίσος για τη Μεταπολίτευση» είναι μίσος για «τους από κάτω» που σήκωσαν κεφάλι.

leftist
left.gr