Μια Παλιά Αναδημοσίευση του ΤΣΙΠΡΑ,για το κίνημα των ΠΛΑΤΕΙΩΝ!

Χαρακτηριστικά και προοπτικές του κινήματος των πλατειών!

1. Το κίνημα των πλατειών αποτελεί μια ισχυρή κοινωνική δύναμη που δεν μπορεί να αγνοεί πλέον κανείς. Ασχέτως της φυσιολογικής κόπωσης μετά από ενάμιση μήνα καθημερινών κινητοποιήσεων, οι πλατείες παραμένουν η Νο1 απειλή για την κυβέρνηση και την τρόικα. Η ικανότητά τους να κινητοποιούν πλατιές μάζες κόσμου, πολύ πέρα από την απήχηση της παραδοσιακής πολιτικής Αριστεράς και των συνδικάτων,

   
   
   

   η ακόμα πλατύτερη λαϊκή υποστήριξη των αιτημάτων και των δράσεών τους, η πρωτοφανής διάρκεια των κινητοποιήσεών τους, η αντοχή τους στην πλέον βάρβαρη καταστολή, καθώς και το ότι αργά αλλά σταθερά συγκροτούν τις πρώτες οργανωτικές δομές τους, δείχνουν ότι δεν έχουμε να κάνουμε με ένα στιγμιαίο ξέσπασμα, αλλά με ένα κίνημα που μπορεί να αλλάξει το πολιτικό σκηνικό σε βάθος χρόνου. Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι όλες οι αιτίες που δημιούργησαν το πλαίσιο μέσα στο οποίο ξέσπασε το κίνημα των πλατειών όχι μόνο βρίσκονται σε ισχύ, αλλά οξύνονται: α) η ραγδαία επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων και μεγάλου μέρους της μεσαίας τάξης, β) το βάθεμα της ύφεσης, η διαφαινόμενη χρεοκοπία και η απουσία οποιασδήποτε προοπτικής εξόδου από το τέλμα, γ) η μαζικοποίηση της πεποίθησης ότι το Μεσοπρόθεσμο οδηγεί με μεγαλύτερη ταχύτητα στην καταστροφή την οποία υποτίθεται ότι επιχειρεί να αποτρέψει, δ) η κατάρρευση των ψευδαισθήσεων ότι με το υπάρχον πολιτικό σύστημα μπορεί να αλλάξουν τα πράγματα, ε) η απώλεια οποιασδήποτε ελπίδας για ατομική ευημερία, στ) η γενικευμένη αίσθηση «εθνικής ταπείνωσης», που απορρέει από την πεποίθηση ότι με την απεύθυνσή της στο ΔΝΤ «η χώρα έπεσε στη β΄ κατηγορία». Κατά συνέπεια, οι πλατείες έχουν τη δυνατότητα να μετατραπούν σε ένα ρωμαλέο ρεύμα λαϊκής-κοινωνικής αντιπολίτευσης, ο οποίος θα μπορούσε να αποτελέσει το αντίπαλο δέος στο μπλοκ κυβέρνησης-τρόικας-εργοδοσίας.

2. Τελικά στραβά αρμενίζαμε… Το πρωτοφανές λαϊκό ξέσπασμα της 25ης Μάη απέδειξε ότι τόσον καιρό ο γιαλός ήταν μια χαρά ευθύς και στη θέση του. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η δράση της Αριστεράς, των συνδικάτων, αλλά και οι αγώνες επιμέρους κοινωνικών ομάδων προετοίμασαν το έδαφος για το κίνημα των πλατειών. Εντούτοις, δεν μπορούμε να στρέψουμε το βλέμμα από το γεγονός ότι η αγωνιστική διάθεση του κόσμου τελικά δεν εκδηλώθηκε μέσα από τους παραδοσιακούς διαύλους, αλλά αναζήτησε έμπνευση στο διεθνές κίνημα, στους Ισπανούς Αγανακτισμένους και τη μεγαλειώδη εξέγερση της Αιγυπτιακής Ταχρίρ. Η ρουτινιάρικη προσέγγιση των κινητοποιήσεων, η πολυδιάσπαση, το συνεχές καπέλωμα του «κοινωνικού» από το «πολιτικό», η γραφειοκρατικοποίηση και η διαφθορά των μεγάλων συνδικάτων, ο «ξύλινος» και εν πολλοίς ακατάληπτος καταγγελτικός λόγος, το έγκλημα της Μαρφίν, καθώς και η απουσία οποιουδήποτε «πλατιού» κοινωνικού φορέα που θα μπορούσε να υποδεχτεί την αναδυόμενη διαμαρτυρία χωρίς να απαιτεί τη μάξιμουμ πολιτική συμφωνία, οδήγησαν τελικά στο… facebook και στο «πάρτε-το-Μνημόνιο-και-φύγετε-από-δω». Οι αγώνες και η πολιτική εμπειρία του κόσμου της Αριστεράς αποτελούν πολύτιμες παρακαταθήκες για όλη την κοινωνία. Ωστόσο, η Αριστερά και οι ριζοσπαστικοί χώροι (χωρίς να εξαιρούμε εμάς τους ίδιους) πρέπει να βρουν το θάρρος να αναμετρηθούν με την προφανή ανεπάρκειά τους και να κατανοήσουν ότι αν πραγματικά φιλοδοξούν να αποτελέσουν τη θρυαλλίδα της κοινωνικής αλλαγής, πρέπει πρώτα απ’ όλα να αλλάξουν οι ίδιοι.

3. Ζούμε μια πρωτοφανή κρίση πολιτικής εκπροσώπησης, μια άνευ προηγουμένου ρήξη με τον κατεστημένο τρόπο άσκησης πολιτικής. Δεν είναι μόνο το ότι οι πλατείες γύρισαν την πλάτη σε συνδικάτα και κόμματα (των αριστερών συμπεριλαμβανομένων). Δεν είναι μόνο το ότι Σύνταγμα δεν ζητάει απλώς να φύγει η κυβέρνηση, αλλά το σύνολο του πολιτικού συστήματος. Το πλέον αξιοσημείωτο είναι το εκτυλισσόμενο πείραμα άμεσης δημοκρατίας, μαζικής αυτοοργάνωσης και εθελοντικής προσφοράς. Η πλατεία αποδεικνύει ότι παρήλθαν οι εποχές των φωτισμένων ηγεσιών και των πειθήνιων οπαδών, καθώς και ότι ο τρόπος άσκησης πολιτικής θεωρείται πια εξίσου σημαντικός με το περιεχόμενο της. Η κλήρωση των ομιλητών, ο συγκεκριμένος και περιορισμένος χρόνος των τοποθετήσεων, η εναλλαγή των συντονιστών, και οι ομάδες εργασίας που οργανώνονται οριζόντια αποτελούν εξαιρετικής σημασίας κατακτήσεις για μια πραγματικά δημοκρατική συγκρότηση. Προφανώς, δεν λείπουν οι αστοχίες, οι ατέλειες και οι ανοησίες: η συντηρητική απολιτικότητα αρκετών αγανακτισμένων, ο πραξικοπηματισμός ομάδων της Αριστεράς, η συνωμοσιολογία και η διαρκής αναζήτηση του «εσωτερικού εχθρού» από αρκετούς αντιεξουσιαστές και αυτόνομους, η εθελοτυφλία πολλών μπροστά στο κίνδυνο του θερινού εκφυλισμού. Ωστόσο, η μεγάλη εικόνα είναι ότι η πλατεία μπορεί να γίνει αφετηρία ενός νέου τύπου πολιτικοποίησης.

4. Η απαιτούμενη ριζοσπαστικοποίηση των συνειδήσεων δεν μπορεί να γίνει με τεχνάσματα. Είχαμε επισημάνει στο πρώτο κείμενό μας για το κίνημα των πλατειών ότι: «Προφανώς, σε μια τόσο μαζική και άρα πολυσυλλεκτική κινητοποίηση υπάρχουν αντιφάσεις και στοιχεία απολύτως ανταγωνιστικά με τα προτάγματα της κοινωνικής απελευθέρωσης, με σημαντικότερα τη μόνιμη (και αποδεκτή) παρουσία ακροδεξιών, το διάχυτο ελληνοκεντρισμό και το σεξισμό αρκετών συνθημάτων, που επ’ ουδενί όμως καθορίζουν το γενικό τόνο και, οπωσδήποτε, τη δυναμική του κινήματος των πλατειών» Η παρέμβαση της Αριστεράς και των αντιεξουσιαστών είχε ιδιαίτερη συμβολή στο να κινηθεί η Λαϊκή Συνέλευση του Συντάγματος σε αριστερόστροφη κατεύθυνση και να κερδηθεί σε μεγάλο βαθμό η ηγεμονία της «πάνω πλατείας» από τους ακροδεξιούς. Ωστόσο, από την πρώτη στιγμή επιμείναμε στην άποψη ότι η πραγματική και σε βάθος αλλαγή των συνειδήσεων σε μια ριζοσπαστική κατεύθυνση απαιτεί επίπονη προσπάθεια, πολύ χρόνο, και διάθεση για ειλικρινή επικοινωνία με τον κόσμο που βγαίνει στο δρόμο. Οι υπερεπαναστατικές διακηρύξεις που καλείται η Λαϊκή Συνέλευση να υιοθετήσει χωρίς να αποτυπώνουν πραγματικά τη συνείδηση του αγωνιζόμενου κόσμου, τα σούπερ ταξικά συνθήματα που τα φωνάζει μόνο η ντουντούκα της «πρωτοπορίας», καθώς και τα εκτός τόπους και χρόνου καλέσματα (όπως αυτό για... πολιτική απεργία διαρκείας) όχι μόνο δεν προσφέρουν τίποτα στην πραγματική ριζοσπαστικοίηση των συνειδήσεων, αλλά διεγείρουν τα ακριβώς αντίθετα αντανακλαστικά. Το θέμα είναι να αλλάξει όντως ο τρόπος σκέψης των ανθρώπων που είναι στο δρόμο, και όχι να παράγονται έωλες ανατρεπτικές διακηρύξεις. Από αυτή τη σκοπιά, πρέπει να επανεξεταστεί από τα συνδικάτα και το ζήτημα της απεργίας. Σίγουρα η απεργία είναι το πιο βαρύ όπλο στο οπλοστάσιο των εργαζομένων. Όμως, απεργίες που δεν προετοιμάζονται πολύ καλά με αποτέλεσμα η πλειονότητα της εργατικής τάξης να μη συμμετέχει, δεν συνιστούν απειλή για την κυβέρνηση και την εργοδοσία.

5. Το ζήτημα των μέσων πάλης δεν είναι φετίχ, αλλά πρέπει να απηχεί τις αναγκαιότητες της εκάστοτε συγκυρίας. Κατά συνέπεια, δεν υπάρχει θέμα γενικά «βίας» ή «μη βίας», αλλά επιλογής των κατάλληλων μέσω πάλης για την κάθε περίσταση. Στην Κερατέα η λαϊκή αντιβία αποτέλεσε ουσιώδες στοιχείο της αίγλης του αγώνα. Είναι όμως προφανές ότι χωρίς τον ειρηνικό χαρακτήρα του, το κίνημα των πλατειών δεν θα μπορούσε να αποκτήσει την τόσο μεγάλη μαζικότητά του. Κι είναι εξόχως χαρακτηριστικά για το πόσο η πραγματικότητα μπορεί να εκπλήσσει όσους εγκλωβίζονται σε φορμαλιστικά κουτάκια, ότι αυτό το «ειρηνικό» κίνημα: α) έδειξε τις πλέον μεγάλες αντοχές στην αστυνομική τρομοκρατία, β) οργανώνει τις απολύτως εύλογες αποδοκιμασίες των βουλευτών σε όλη τη χώρα γ) έχει μπει στην αναζήτηση των τρόπων αυτοάμυνας που θα προστατεύσουν τους διαδηλωτές χωρίς να αναιρούν τη μαζική συμμετοχή. Έχουμε πει πολλές φορές ότι η προβοκατορολογία αποτελεί δείγμα πολιτικού αμοραλισμού και εκθέτει τις αριστερές δυνάμεις που τη χρησιμοποιούν. Ωστόσο, οφείλουμε να τονίσουμε ότι κομμάτι του αναρχικού χώρου τόσο στις 15/6 όσο και στις 28-29/6 επέδειξε παντελή αδιαφορία (αν όχι περιφρόνηση) για το τι ήθελε και τι είχε αποφασίσει να κάνει ο υπόλοιπος κόσμος που συμμετείχε στην κινητοποίηση. Η θεώρηση των άλλων μπλοκ είτε ως «σκηνικό» είτε (ακόμα χειρότερα) ως «μαξιλαράκι» κινείται πέραν κάθε κινηματικής δεοντολογίας. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να επιλέγει τα μέσα πάλης του, αλλά κανένας δεν έχει το δικαίωμα να επιβάλλει τις επιλογές του στους άλλους. Με αυτή την κριτική δεν αναφερόμαστε, βέβαια, στη μαζική αντίσταση στην αστυνομική βαρβαρότητα στις 29/6 σε όλο το κέντρο της Αθήνας, αλλά στις συγκεκριμένες πρακτικές στις παρυφές της Πλατείας Συντάγματος που, αφενός, ευνοούσαν την ασφυκτική περικύκλωσή της από τα ΜΑΤ και τη συνεχή ρίψη χημικών και, αφετέρου, απέτρεπαν τη συμμετοχή πολύ περισσότερου κόσμου.

6. Για την οικοδόμηση της λαϊκής-κοινωνικής αντιπολίτευσης. Στην περίοδο που ανοίγει, περίοδο διαρκούς καθεστωτικής αστάθειας και κοινωνικής αναταραχής, θα είχε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για την Αριστερά να ρίξει τις δυνάμεις της στο νέο αγωνιστικό παράδειγμα των πλατειών και των λαϊκών συνελεύσεων, ενισχύοντας την οικοδόμηση της λαϊκής-κοινωνικής αντιπολίτευσης. Μια τέτοια επιλογή απαιτεί βέβαια υπομονή, επιμονή, επινοητικότητα, συνεργασίες με ανθρώπους που μπορεί να μην έχουν κανένα πολιτικό παρελθόν ή να ξεκινάνε από συντηρητικές πολιτικές αφετηρίες, διαρκή ιδεολογική και πολιτική πάλη ενάντια στους ακροδεξιούς, επίπονη προσπάθεια ανάδειξης ενός ταξικού προσανατολισμού με σεβασμό ταυτόχρονα στους πραγματικούς ρυθμούς του κινήματος. Απαιτεί επίσης εκ των προτέρων αποκλεισμό της εμπλοκής του νέου υποκειμένου σε οποιουσδήποτε εκλογικούς σχεδιασμούς. Αυτό δεν σημαίνει ότι διακατεχόμαστε από ένα γενικό αντικοινοβουλευτισμό, αλλά ότι το ρεύμα της λαϊκής-κοινωνικής αντιπολίτευσης συγκροτεί ένα διαφορετικό πεδίο δράσης από αυτό της πολιτικής ενότητας (ή διάσπασης) της Αριστεράς Ο στόχος μας εδώ δεν είναι ένα πολιτικό μέτωπο (ασχέτως αν το θεωρεί κανείς χρήσιμο ή όχι), αλλά η διαμόρφωσης μιας τόσο ισχυρής κοινωνικής αντιεξουσίας που θα βάλει φραγμό στα σχέδιά τους, ενός παλλαϊκού πολυσυλλεκτικού κοινωνικού ρεύματος που θα αποτελέσει το αντίπαλο δέος της κυβέρνησης, του ΔΝΤ, της ΕΕ και της εργοδοσίας. Αναμφίβολα το εγχείρημα είναι πολύ δύσκολο, αλλά απολύτως αναγκαίο αν θέλουμε να δώσουμε ανάσα στην πνιγηρή πραγματικότητά μας.

Δίκτυο για τα Πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματα (Κίνηση Αθήνας) 15/7/11

 https://www.facebook.com/notes/10150326596601153/
http://diktio.org/node/752