Δευτέρα 21 Οκτωβρίου 2013

Οδοιπορικό σε κοινωνικά ιατρεία και φαρμακεία: "Θεραπεύοντας πληγές, ανατρεπούμε την πολιτική τους"

Ρεπορτάζ του Κώστα Παπαντωνίου στην Κυριακάτικη Αυγή

Μητέρες με μικρά παιδιά, ηλικιωμένοι, πιτσιρικάδες και νέοι γύρω στα 25-30, άλλοι καθισμένοι στις καρέκλες, άλλοι όρθιοι, περιμένουν υπομονετικά τη σειρά τους για να εξεταστούν. Στη γραμματεία τρεις εθελοντές κατευθύνουν τον κόσμο στον αρμόδιο γιατρό, ενώ σηκώνουν παράλληλα τα τηλέφωνα για τα νέα ραντεβού. Ο χώρος υποδοχής του Μητροπολιτικού Κοινωνικού Ιατρείου στο Ελληνικό (ΜΚΙΕ) θυμίζει μικρή νοσοκομειακή μονάδα. «Δεν αντικαθιστούμε το κράτος, αλλά το πιέζουμε για σταθεί στο ύψος των ευθυνών του», σπεύδουν να ξεκαθαρίσουν οι εθελοντές.



Το ΜΚΙΕ λειτουργεί από το 2011 στην πρώην αμερικανική βάση, δίπλα από το πολιτιστικό κέντρο, σε απόσταση αναπνοής από το μετρό. Καθημερινά προσφέρει χωρίς καμία διάκριση δωρεάν πρωτοβάθμια ιατρική φροντίδα και φαρμακευτική αγωγή σε όλους τους ανασφάλιστους, άπορους και άνεργους ασθενείς, με στόχο, όμως, όχι μόνο να βοηθήσει όσους βρίσκονται σε δυσχερή οικονομική θέση, αλλά και να συμπαρασύρει τον κόσμο που πλήττεται στη διεκδίκηση της περίθαλψης για όλους κόντρα στην λογική «πέθανε αν είσαι φτωχός». Είναι μία από τις δεκάδες δομές αλληλεγγύης που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια ως απάντηση στον αποκλεισμό μεγάλης μερίδας πολιτών από την περίθαλψη, καθότι δεν έχουν χρήματα να καλύψουν είτε μια επέμβαση, είτε να πάρουν ένα φάρμακο των 3 ευρώ.
Η «Αυγή» έκανε οδοιπορικό σε κοινωνικά ιατρεία και φαρμακεία της Αττικής, ενώ ήρθε σε επικοινωνία με αντίστοιχες πρωτοβουλίες στην περιφέρεια. Η δική τους «ανάπτυξη», όσο κι αν μοιάζει οξύμωρο, φανερώνει την καταβαράθρωση του βιοτικού επιπέδου. Κάθε ΚΙΦΑ που σχηματίζεται απ' τη μια φέρνει ελπίδα κι από την άλλη υποδηλώνει την κοινωνική εξαθλίωση που καθιστά την παρουσία του απαραίτητη.

«Ασθενείς δίνουν από τα φάρμακά τους σε άλλους»
Τους τελευταίους μήνες οι επισκέψεις στο ΜΚΙΕ έχουν πολλαπλασιαστεί. «Το πρώτο εξάμηνο είχαμε 600 κι από πέρυσι το καλοκαίρι μέχρι σήμερα έχουμε 10.000», λέει στην «Αυγή» η Μαρίτα Κόρλεϊ, εθελόντρια, 54 ετών, άνεργη εδώ και 5 χρόνια. «Άμα είσαι πιτσιρικάς, είσαι άπειρος και δεν σε παίρνουν για δουλειά, άμα είσαι 45 και πάνω, είσαι πολύ μεγάλος και δεν αντέχεις». Την ιστορία της κ. Κόρλεϊ κάπου την έχουμε ξανακούσει. Απ' τον γείτονά μας, που έκλεισε το μαγαζί του, απ' τον πατέρα μας, δημόσιο υπάλληλο, που απολύθηκε λίγο πριν τη σύνταξη κι ας μην έβαλε ποτέ του βύσμα, από τον φίλο μας, νέο πτυχιούχο που βρίσκει μόνο 200-300 ευρώ μαύρα, ίσως να το βιώνουμε κι εμείς οι ίδιοι.
Κοινωνικό Ιατρείο δεν σημαίνει φιλανθρωπικό ίδρυμα. «Σκοπός μας είναι η βοήθεια που δίνουμε να γίνεται κίνητρο για τον εθελοντή για να βοηθήσει κι αυτός μελλοντικά», αναφέρει η Ελένη Τριανταφυλλίδη, εθελόντρια, 58 ετών, επίσης άνεργη. Τα μηνύματα είναι θετικά. Ο κόσμος επιστρέφει στο ιατρείο, αλλά όχι ως ασθενής. Συμβάλλει μ' ένα μερεμέτι, με βοήθεια στη γραμματεία, «με ό,τι μπορεί ο καθένας». Οι υλικοτεχνικές υποδομές και τα έξοδα του ιατρείου καλύπτονται από δωρεές. Εντύπωση όμως προκαλεί ότι «ασθενείς δίνουν από τα φάρμακά τους σε άλλους ασθενείς που δεν έχουν καθόλου». Πώς το λένε να δεις; Ανθρωπιά. Κι όμως δεν την ξεχάσαμε.

Νέα τάξη: Νεόπτωχοι
Όπως σημειώνεται από τους ανθρώπους όλων των ΚΙΦΑ, η επιδείνωση της κατάστασης είναι ραγδαία. Σε λαϊκές γειτονιές όπως στο Περιστέρι και τα Πατήσια, η εικόνα της εξαθλίωσης είναι ακόμα πιο έντονη. «Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός νεόπτωχων», σημειώνει η Όλια Κεσίδου, γιατρός στη δομή του Περιστερίου. «Άνθρωποι που έκλεισαν τα μαγαζιά τους, εργάτες που δεν βρίσκουν πια μεροκάματα, καθώς έκλεισαν βιοτεχνίες και εργοστάσια, και φυσικά νέοι που δεν βρίσκουν δουλειά». Στο ιατρείο οι επισκέψεις είναι το λιγότερο 10 τη μέρα. Κυρίως γυναίκες με παιδιά και μετά συνταξιούχοι κι άνεργοι. Πολλές από τις επισκέψεις είναι στον ψυχολόγο. «Αρκετές φορές έχουμε ουρές από κόσμο».

«Από τραυματίες πολέμου, μαχητές»
Το ΚΙΦΑ Περιστερίου (Χρυσολωρά 1, κοντά στο μετρό Άγιος Αντώνιος) άνοιξε στις 17 Μαΐου. Από τότε έχουν περάσει 350 ασθενείς. Οι δράσεις όμως δεν περιορίζονται μόνο στην έδρα του. «Το νοσοκομείο δεν μπορούσε να κρατήσει έναν ασθενή με σοβαρό καρδιακό πρόβλημα. Του είπε να μείνει στο σπίτι ακίνητος! Ήρθαμε σ' επαφή με τον άνθρωπο κι ο καρδιολόγος μας πήγε σπίτι του για να τον εξετάσει και να δει την κατάστασή του».
Πέρα από την ένδειξη αλληλεγγύης, τα ΚΙΦΑ συνεισφέρουν σε πρακτικό επίπεδο και μ' έναν ακόμα τρόπο, όπως υπογραμμίζει η Ο. Κεσίδου. «Γιατρεύοντας την πληγή ενός ανθρώπου, τον κάνεις από τραυματία πολέμου, μαχητή. Για να μπορέσουμε ν' ανατρέψουμε αυτές τις πολιτικές, πρέπει να 'μαστε υγιείς!».

«Ούτε γάζες δεν είχε το νοσοκομείο»
Στα Πατήσια, στο σχολικό συγκρότημα της Γκράβας, το παλιό σπιτάκι του φύλακα έχει ξανά ζωή. Εκεί συναντήσαμε τον Νικόλαο Κουνέλη. Στα 54 του είναι άνεργος με δύο παιδιά και τη γυναίκα του επίσης άνεργη. «Παλιά δούλευα στον δήμο, αλλά έχω χάσει καιρό τη δουλειά μου». Στράφηκε στο «καροτσάκι». Κάθε πρωί σηκώνεται και ψαχουλεύει τους κάδους για κανένα μέταλλο. «Βγάζω 5, άντε 10 ευρώ τη μέρα». Λεφτά για ιατρική περίθαλψη δεν υπάρχουν. Το μαρτυρούσαν και τα κατεστραμμένα δόντια του. «Για το μικρό τα κάνω όλα. Είχε ένα σκίσιμο κάτω απ' το μάτι, αλλά δεν είχαν ούτε φάρμακα να μου δώσουν ούτε γάζες στο νοσοκομείο». Οι εθελοντές στο φαρμακείο δεν έδειξαν έκπληκτοι. «Έχουμε συνηθίσει από τέτοια», εξήγησαν.
Κι από την Πατησίων στη Στουρνάρη. Στα Εξάρχεια και στην καρδιά του κέντρου. Οι εικόνες μαρτυρούν τα περασμένα μεγαλεία. Άστεγοι, χρήστες, άδειες βιτρίνες. Το ΚΙΦΑ Αθηνών (Κάνιγγος 33), φαντάζει με όαση. «Είχε έρθει κάποια στιγμή ένας άστεγος. Αφού τέλειωσε με τον οδοντίατρο, ζήτησε να κάνει ένα μπάνιο. Φυσικά δεν το αρνηθήκαμε», λέει η Μαρία Σπηλιωτόπουλου, εθελοντής στη γραμματεία. Το μπάνιο, όπως είχε προκύψει και από σχετική έρευνα της ΚΛΙΜΑΚΑ, είναι σημαντικότερο ακόμα κι απ' το φαγητό για τους αστέγους. Το τελευταίο το βρίσκουν, το πρώτο σπανίως.

«Κλεισμένο για ένα μήνα το οδοντιατρείο»
Το οδοντιατρείο του ΚΙΦΑ Αθηνών δέχεται τις περισσότερες επισκέψεις. «Σκεφτείτε ότι έχουν κλείσει τα ραντεβού για ένα μήνα κι ενώ λειτουργεί καθημερινά με πλήρες ωράριο», αναφέρει ο Μάκης Μαντάς, νευρολόγος. Δείγμα της τραγικής κατάστασης που βρίσκονται πολλά νοικοκυριά είναι ότι «πολλοί ασθενείς έρχονται με τα πόδια. Δεν έχουν να πληρώσουν ούτε το εισιτήριο».

«Μακράν περισσότεροι οι Έλληνες από τους μετανάστες»
Πολλά από τα Κοινωνικά Ιατρεία ξεκίνησαν με την προοπτική να βοηθήσουν αρχικά μετανάστες. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις σε Ρέθυμνο, Πρέβεζα και Θεσσαλονίκη. Στο Ρέθυμνο, το 2008, δημιουργήθηκε η πρώτη δομή αλληλεγγύης (Καστρινογιαννάκη 12). Όπως μας λέει η Ελένη Ιωαννίδου, εθελόντρια παθολόγος, αρχικά οι μόνες επισκέψεις γίνονταν από μετανάστες. Από το 2011 όμως, «το ποσοστό των Ελλήνων έχει αυξηθεί δραματικά, καθώς πλέον αποτελούν το 50% των ασθενών». Γεγονός που οφείλεται στην μείωση των μεταναστών, που επιστρέφουν στις πατρίδες τους ή αναζητούν αλλού την τύχη τους, αλλά κυρίως η όξυνση της κρίσης και ο αφανισμός της μεσαίας τάξης.
Το ίδιο φαινόμενο παρατηρεί και η Καλλιόπη Μιχελάκου, εθελόντρια παιδοψυχίατρος στο ΚΙΦΑ Πρεβέζης (Πάροδος Θ. Πάρλα). «Οι 7 στους 10 είναι Έλληνες». Η σύνθεση των ανθρώπων αποτελείται από «αγρότες που δεν μπορούν πληρώσουν τον ΟΓΑ, ανέργους, χρεωκοπημένους μαγαζάτορες, μητέρες με παιδιά που πρέπει να κάνουν εμβόλια, έγκυες και κόσμο που αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα ως επί το πλείστον». Η τοπική κοινωνία έχει αγκαλιάσει την προσπάθεια. Πρόσφατα διοργανώθηκε ποδοσφαιρικός αγώνας με τοπικές ομάδες και τα έσοδα διατέθηκαν για την ενίσχυση του ιατρείου.

«Δίνουμε υλικά σε νοσοκομεία»
Στις 7 Νοεμβρίου το ΚΙΦΑ Θεσσαλονίκης (Αισώπου 24) κλείνει δύο χρόνια. «Έχουν γίνει πάνω από 15.000 επισκέψεις», υπογραμμίζει ο Θοδωρής Σδούκος, εθελοντής γιατρός. Η αρχή έγινε με τους μετανάστες, όμως με τον καιρό όλο και περισσότεροι Έλληνες άρχισαν να ζητούν βοήθεια. «Σκοπός δεν είναι η παθητική αποδοχή της υπηρεσίας, αλλά η ενεργοποίηση». Στο ιατρείο βρίσκονται παιδίατροι, οδοντίατροι, νευρολόγοι, καρδιολόγοι, ψυχίατροι, δερματολόγοι, φαρμακοποιοί. «Κριτήριο είναι το δίκαιο των ανθρώπων», προσθέτει ο Θ. Σδούκος που επιβεβαιώνει αυτό που κόσμος έχει τούμπανο. «Έχει χρειαστεί πολλές φορές να δώσουμε υλικά σε νοσοκομεία».
Ο αγώνας των εθελοντών έχει αρχίσει να αποφέρει καρπούς. Μετά την πανελλαδική κινητοποίηση της Πέμπτης, η διοίκηση του Ιπποκρατείου νοσοκομείου δεσμεύτηκε να παρέχει δωρεάν περίθαλψη σε πέντε επείγοντα περιστατικά ανασφάλιστων ασθενών τους. Πρόκειται για ασθενείς με χρόνια προβλήματα υγείας, τα οποία πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα νοσοκομειακά.

Παρατημένες οι μονάδες Υγείας
Η ανεπάρκεια των νοσοκομειακών μονάδων να καλύψουν βασικές ανάγκες, λόγω της υποχρηματοδότησης που επιφέρει τις σοβαρές ελλείψεις σε προσωπικό και εξοπλισμό,αποτελεί κοινή παραδοχή όλων των ΚΙΦΑ. Στη Λάρισα και οι δύο μονάδες αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα λειτουργίας, σε σημείο που προτιμώνται τα κοινωνικά ιατρεία. Όμως τα κοινωνικά ιατρεία προτιμώνται για έναν ακόμη λόγο. Δεν απαιτούν χρήματα.
«Αν δείτε τα μητρώα των νοσοκομείων με τις επισκέψεις, θα διαπιστώσετε ότι πολλοί αρνούνται την εισαγωγή, είτε φεύγουν, παρ'ότι δεν πρέπει, επειδή δεν έχουν να πληρώσουν για τις εξετάσεις και το χειρουργείο», αναφέρει ο εθελοντής παθολόγος στο ΚΙΦΑ Λάρισας (Παπαναστασίου 117), Δημήτρης Μπαμπαλής. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση «μιας κοπέλας 24 χρόνων με όγκο στην κοιλία. Πηγαινοερχόταν στα επείγοντα, αλλά δεν έκανε ποτέ τις εξετάσεις λόγω οικονομικής αδυναμίας. Την είδαμε στο δικό μας υπέρηχο και μετά από παρέμβαση που κάναμε σε νοσοκομείο θα χειρουργηθεί». Ανάλογο περιστατικό συνέβη με 30χρονο καρκινοπαθή στους όρχεις, «ο οποίος έκανε τις θεραπείες του, αλλά έπαθε υποτροπή. Δυνητικά η νόσος είναι απολύτως θεραπεύσιμη. Πληρώσαμε τα μισά έξοδα της χημειοθεραπείας, αλλά αν χρειαστεί ξανά, είναι αμφίβολο το πώς θα βρούμε τα χρήματα».
Τον ρώτησα αν «οι ανθρώπινες ζωές απειλούνται». Η απάντηση φέρνει έναν κόμπο στο στομάχι. «Απειλούνται και μάλιστα από αστείες αιτίες. Ένας 35χρονος είχε οξεία αμυγδαλίτιδα και καθόταν σπίτι του μια βδομάδα, επειδή δεν είχε χρήματα να πάει στο νοσοκομείο. Ήρθε κάποια στιγμή σε μας και λιποθύμησε. Νοσηλεύτηκε για κάποιες ώρες, του δώσανε αντιβιοτικά και τελικά τη γλίτωσε. Όμως ένας άνθρωπος, στο 2013, κόντεψε να πεθάνει από αμυγδαλίτιδα!»

Πανελλήνια συνάντηση τον Νοέμβριο
Τα ΚΙΦΑ πολλαπλασιάζονται. Στη Θέρμη Θεσσαλονίκης και στην Αγία Βαρβάρα Αττικής ξεκινούν κι εκεί νέες προσπάθειες, ενώ δομές υπάρχουν ακόμα σε Πειραιά, Φυλή, Ίλιον, Κόρινθο, Δράμα κ.α. Στις 2.11 και 3.11 στην Αθήνα θα συναντηθούν όλα τα ΚΙΦΑ για να γίνει η αποτίμηση της τελευταίας χρονιάς και να καθοριστούν οι επόμενες κινήσεις, με στόχο τόσο τη βοήθεια του κόσμου όσο και την ενεργοποίησή του. Στόχος τους μακροπρόθεσμα «να μην υπάρχουν». Όταν δεν θα είναι απαραίτητες αυτές οι πρωτοβουλίες, λένε, τότε θα έχουν πετύχει...

Πηγή: Αυγή 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ευχαριστούμε, για το σχόλιό σας!

Για οποιοδήποτε θέμα, επικοινωνήστε
με το mail του OPENwind NETwork
(openwind13@gmail.com)